poniedzia艂ek, 11 marca 2024

Krety, nornice czy karczownik? Jak ich si臋 pozby膰?

馃憠 Siatka na krety
馃憠 Nornica ruda
馃憠 Karczownik ziemnowodny
Krety, jak si臋 ich pozby膰? Krety czy nornice? Karczownik ziemnowodny, co to za typ?
Klimat mamy taki, 偶e ju偶 w zimie na naszych trawnikach, ogr贸dkach, podw贸rkach, pojawiaj膮 si臋 艣wie偶e kopce kretowisk. Niech sobie ryj膮 na 艂膮kach, polach i w lasach, a nie w naszych piel臋gnowanych miejscach. Chocia偶 rolnicy te偶 nie s膮 zadowolenie z nadmiernej ilo艣ci kopc贸w w ich uprawach. Pomimo 偶e krety europejskie s膮 tak jak w reklamie, dwa w jednym, po偶yteczne i szkodliwe. W naszym le艣nym azylu te偶 pokazuj膮 swoj膮 obecno艣膰. Jednak ze wzgl臋du na ubog膮 gleb臋 nie czyni膮 du偶ych szk贸d, bo w piachu maj膮 ma艂o smako艂yk贸w. W dobrych warunkach terenowych pracuj膮 szybko, wstajesz rano, a tu w ogr贸dku i na trawniku pe艂no ma艂ych sto偶k贸w wulkanicznych.
kret ryje kretowisko
Kret mo偶e w ci膮gu godziny wydr膮偶y膰 podziemny tunel o d艂ugo艣ci ok. 15 metr贸w (ci膮gn膮 si臋 do 200 m, a nawet wi臋cej), kt贸ry sprawdza co kilka godzin. 艁atwo to sprawdzi膰 udeptuj膮c kopczyki lub korytarz (tych p艂ytkich). Za jaki艣 czas znowu wida膰 linie korytarzy (g艂臋bokich nie wida膰) i odnowione kopczyki.
Ci艣nienie ju偶 nam skoczy艂o na wy偶yny. Co robi膰? Traci膰 czas na ich wy艂apanie i wyniesienie poza nasz teren nic nie da. Powr贸c膮. Uruchamiamy pami臋膰, zagl膮damy do netu i stosujemy wszystkie po kolei porady.
Najpierw id膮 puszki metalowe i plastikowe zawieszone na wbitych w ziemi臋 najlepiej na metalowych pr臋tach. Patrzymy na ten las paskudnych zabezpiecze艅 i ju偶 wiemy, 偶e to tylko na chwil臋. Rano znowu przyby艂o kopc贸w. Likwidujemy zawieszki, do dziur krecich wrzucamy karbid, szmaty nas膮czone r贸偶nymi szuwaksami, czosnek, cebul臋 itd.
Wszystkie te zabiegi na nie wiele pomagaj膮. Trzeba te偶 wiedzie膰, 偶e kret jest pod cz臋艣ciow膮 ochron膮, kt贸ra nie dotyczy ogrod贸w, trawnik贸w i innych upraw. To nie znaczy, 偶e nale偶y je zabija膰. Ten ma艂y krecik w czarnym futerku jest te偶 bardzo po偶yteczny: zjada szkodliwe dla ro艣lin larwy g膮sienic, kleszczy, p臋drak贸w, 艣limak贸w oraz spulchnia gleb臋. W ogrodzie robi troch臋 szk贸d, kopce przysypuj膮 ma艂e ro艣liny i mog膮 powodowa膰 podsychanie. Kret to drapie偶nik, kt贸ry 偶ywi si臋 larwami owad贸w, po偶ytecznymi d偶d偶ownicami, nie podgryza korzeni ro艣lin. Jednak ryj膮c krecie tunele, ro艣liny trac膮 stabilno艣膰 i si臋 przewracaj膮 si臋, co skutkuje marnym wzrostem lub ich 艣mierci膮.
kretowiska w trawniku
Najwi臋cej szk贸d robi nam w trawnikach, kt贸re teraz s膮 prawie przy wszystkich domach, nawet na wsiach. W dawnych czasach na wsi nikt nie zak艂ada艂 trawnik贸w, a to, co wyros艂o, kosi艂y krowy, owce, kury itd. No, ale czasy si臋 zmieni艂y i chcemy mie膰 pi臋kne trawniki w miejscu zamieszkania.
Siatka na krety
Najlepiej zabezpieczy膰 trawnik przed kretami w czasie jego tworzenia siatk膮 przeciw kretom.
Siatka na krety musi spe艂nia膰 okre艣lone parametry: ci臋偶ar ok. 500 g/m², kt贸ry razem z warstw膮 ziemi o grubo艣ci ponad 5 cm skutecznie ochroni nasz膮 powierzchni臋. Oczka siatki nie mog膮 si臋 przesuwa膰, ale musz膮 by膰 na tyle du偶e, 偶eby d偶d偶ownice mog艂y si臋 przedosta膰.
Materia艂 na siatk臋 pionow膮 powinien mie膰 podobne w艂a艣ciwo艣ci jak na poziom膮. Tak偶e tutaj dobrym wyborem b臋dzie siatka z polietylenu. Siatka pozbawiona ruchomych w臋z艂贸w uniemo偶liwi powi臋kszanie oczek i przechodzenie kret贸w. Odpowiedni膮 stabilno艣膰 pionowo wkopanej siatki zapewni ci臋偶ar ok. 500 g/m².
Jest to skuteczny spos贸b ochrony przed kretami, kt贸ry jest bezpiecznych dla tych futerkowc贸w. Zasady i instrukcja zak艂adania takiej siatki jest za艂膮czana do zakupu i nie ma potrzeby opisywania tu tego. Dodam tylko, 偶e s膮 siatki do k艂adzenia na ca艂ej powierzchni i siatki wkopywane pionowo po obwodzie chronionego miejsca.

Wady siatek na krety
Je偶eli mamy du偶膮 powierzchni臋, to b臋d膮 wi臋ksze koszty, co jest zrozumia艂e, o czasie wykonania nie wspomn臋 :). Zapora z plastiku jest nieekologiczna oraz z czasem przestanie spe艂nia膰 swoje zadanie i trzeba b臋dzie j膮 zmieni膰, co spowoduje du偶y nak艂ad prac i koszty.
kretowisko
Przy siatkach poziomych utrudnione jest nasadzanie, bo trzeba b臋dzie zrobi膰 w niej otwory na korzenie. Otwory te nale偶y dobrze uszczelni膰, bo kret zawsze znajdzie odrobin臋 wolnego miejsca. Sam widzia艂em, 偶e potrafi wybudowa膰 kopiec pomi臋dzy p艂ytami chodnikowymi, a nawet na 艣rodku uszkodzonego asfaltu na placu. W przypadku du偶ej powierzchni do zabezpieczenia pionowa zapora siatkowa b臋dzie 艂atwiejsza w zamontowaniu i koszty mniejsze.
Wad膮 zapory pionowej jest to, 偶e jaki艣 zdesperowany kret mo偶e g艂臋biej zanurkowa膰 i si臋 przedostanie do nas.

Zalety siatki na krety:
Dobrze po艂o偶one poziome siatki zabezpieczaj膮ce uniemo偶liwiaj膮 kretom budowania kopc贸w. W czasie koszenia trawy nie przeszkadzaj膮 nam krecie kopczyki. Dzi臋ki siatce chronimy te zwierz膮tka i nie musimy traci膰 czasu na ich wy艂apywanie czy stosowania ma艂o skutecznych innych sposob贸w pozbycia si臋 kret贸w.
Nornica ruda czy kret europejski?
nornica

Jak odr贸偶ni膰 kreta od nornicy, kt贸ra r贸wnie偶 czyni szkody w ogrodach. Jak wygl膮da nornica, a jak kret?
Nornica ruda podobna jest myszy polnej lub chomika, ma widoczne oczy i uszy. Jej sier艣膰 jest szare z rudymi odcieniami, ogon ma marnie ow艂osiony.
Oczy s膮 czarne, dwa g贸rne siekacze ci膮gle mu rosn膮, dlatego nornica nieustannie je 艣ciera, tylne nogi ma d艂ugie. Nornica razem z ogonem osi膮ga d艂ugo艣膰 do ok. 15 cm (ogon ok.5 cm), a kret ma kr贸tki ogon i osi膮ga rozmiar do 20 cm.

Uszy i oczy u kreta s膮 prawie niewidoczne, bardzo s艂abo widzi (jest 艣lepy), reaguje jedynie na nat臋偶enie 艣wiat艂a, ale ma bardzo dobry s艂uch, rzadko wychodzi na powierzchni臋. Ma silne przednie 艂apy, kt贸rymi prowadzi prace kopalniane.
Czym 偶ywi si臋 nornica, a czym kret?
Nornica ruda 偶ywi si臋 ro艣linami (podgryza korzenie): bulwy, cebulki, k艂膮cza, korzenie, czasami warzywami oraz owocami, bo potrafi wej艣膰 na drzewo. Na zim臋 magazynuje zapasy z jag贸d, nasion, m艂odych p臋d贸w drzew, a z braku pokarmu obgryza kor臋 z pni i ga艂臋zi. Najbardziej aktywna poza dniem.
Zak艂ada kuliste gniazda w spr贸chnia艂ych drzewach, w korzeniach starych pni drzew oraz g艂臋biej w ziemi. Tunele kopie p艂ytko pod ziemi膮, na g艂臋boko艣ci 5-15 cm, kt贸re s膮 widoczne na powierzchni. Czasami do poruszania si臋 wykorzystuje korytarze utworzone przez kreta.
Karczownik ziemnowodny
karczownik ziemnowodny

czwartek, 22 lutego 2024

Przed przebudzeniem

馃憠 Czy kolor skorupki jaj ma znaczenie? Komentarze tylko bez jaj 馃ぉ

zatopiona 艂贸d藕
mosty na wi艣le
艂贸d藕 pod wod膮
most nad wis艂膮
rondo
prz臋s艂o mostu
filar mostu
podpory mostu
Luty — jest ciep艂o, 10°C, obraz na zewn膮trz jesienny, po zimie nie ma 艣ladu. Po pochmurnych i szarych dniach coraz cz臋艣ciej niebo si臋 przeja艣nia. Tylko patrze膰 jak wybuchnie cud wiosennego obudzenia.
Dziupli i norek coraz cz臋艣ciej wyjd膮 ich mieszka艅cy. Zaroi si臋 na drzewach, krzewach, chaszczach od naszych ma艂ych mieszka艅c贸w ziemi.
dzi臋cio艂
Zaraz na niebieskim niebie pojawi膮 si臋 powracaj膮ce w kluczach z ciep艂ych wakacji dzikie g臋si. Drzewa, krzewy, kwiaty oraz inna ro艣linno艣膰 za偶yje, s艂onecznej k膮pieli, kt贸ra spowoduje, 偶e ich p膮czki zaczn膮 nabrzmiewa膰 i zmienia膰 barwy, a za nimi b臋d膮 rozwija膰 si臋, listki oraz kwiaty.
Kwitn膮 leszczyny, wierzby z pi臋knymi kotkami. Jeszcze nie ma wiosny ani przedwio艣nia, ale tak zmienia si臋 nam klimat, 偶e w zimie wida膰 ich oznaki. W takiej scenerii spacer z towarzysz膮cym radosnym szczebiotem bogatki i stukaniem dzi臋cio艂a wp艂ywa pozytywnie nastr贸j. Uda艂o mi si臋 znale藕膰 tego kowala walacego w dreniane kowad艂o, pstryk i ju偶 go mam zapisanego w pami臋ci. Przez park, nad Wis艂臋, bulwarem, z powrotem przez rondo pieszo-rowerowe, jeszcze zakupy i do domu na pyszn膮 kaw臋.
Troch臋 si臋 niecierpliwi臋, bo ju偶 ch臋tnie zacz膮艂bym dzia艂a膰 w le艣nej g艂uszy. Po zimie pracy b臋dzie du偶o, ale to jest dopiero luty, a dawniej w lutym by艂o 艣niegu po kolana albo i wy偶ej.

pi膮tek, 9 lutego 2024

Bobry, huby, straszna 偶ywno艣膰

Jaka 偶ywno艣膰 jest zdrowa? Czytaj膮c r贸偶ne opinie na temat jedzenia, mamy m臋tlik w g艂owie.
馃憠 Ju偶 jest artyku艂 - "Straszna 呕ywno艣膰", np. czy kawa na czczo szkodzi?

zapora zbudowana przez bobry
bobry buduj膮 zapor臋
tama, zapora, bobry
偶eremie, 偶eremia
drzewa, bobry, olszyna
paso偶yty drzew
huba, paso偶yt drzew
czy huba jest jadalna
Te okazy hub s膮 pi臋kne

Jeszcze nie tak dawno w lutym w moich stronach pokrywa 艣niegu cz臋sto si臋ga艂a 1 metra i wi臋cej, a mrozy -30°C nikogo nie dziwi艂y.
Od kilkunastu lat zimy wygl膮daj膮 tak, jak wida膰 to na fotografiach. Bez艣nie偶ne i bez mroz贸w. Z jednej strony to dobrze. Jednak ze wzgl臋du na nasz膮 regionaln膮 przyrod臋, to niedobrze.
Na pocz膮tku wspomnia艂em o 偶ywno艣ci, ale do zdrowej diety nale偶y do艂o偶y膰 aktywno艣膰 fizyczn膮.

Sami wiemy, jak czasami ci臋偶ko jest wyj艣膰 na spacer w nieciekaw膮 pogod臋. W takich warunkach najlepiej zmobilizuje nas jaki艣 cel. Moim celem jest fotografowanie w czasie spacer贸w.

Przypomnia艂o mi si臋, 偶e dziadkowa k艂adka zosta艂a zalana przez rzeczk臋 . Dziwne to, susze, brak opad贸w, wysychaj膮ce 藕r贸d艂a, niski poziom w贸d gruntowych i od dawna rzeczka ta ledwo p艂ynie. Dziadek m贸wi艂, 偶e to robota bobr贸w. No i tak mam cel, przekona膰 si臋 naocznie co si臋 dzieje z rzek膮.
olszyna podci臋ta przez bobry
jak bobry 艣cinaj膮 drzewa
艣lady z臋b贸w bobr贸w na drzewach
bobry niszcz膮
bobry buduj膮 偶eremia
drewno opa艂owe do komink贸w
Spacer nad rzek膮 jest utrudniony, ziemia nie jest zmarzni臋ta i nogi si臋 zapadaj膮. W niekt贸rych miejscach trzeba oddali膰 si臋 od rzeki, bo teren jest zbyt podmok艂y lub zalany. Natrafi艂em w kilku miejscach na tamy zbudowane z konar贸w i ga艂臋zi drzew. W kilku miejscach wida膰, pr贸by ich rozebrania. Pewnie to dzia艂anie w艂a艣cicieli tych 艂膮k i p贸l. Szaro, ponuro, m偶y deszczyk, ale widoki s膮 pi臋kne. Szukaj膮c oznak dzia艂alno艣ci zwierzak贸w, w oddali dostrzeg艂em powalone drzewo. By艂a to 艣ci臋ta olszyna przez bobry na dw贸ch 艂apach z siekier膮 i pi艂膮 馃榿.
Id膮c dalej, dopisa艂o mi szcz臋艣cie w postaci nagryzionej przez bobry olszyny. Wygl膮da to, jak artystyczna rze藕ba wybitnego mistrza, podobna do 艂apy dinozaura, stoj膮cego u wodopoju. Bobry jak ju偶 艣cinaj膮 nasze drzewa, to te偶 niech ju偶 j膮 robi膮 na kawa艂ki przystosowane do palenia w piecu. Mo偶e powiesi膰 im du偶e foto z pouk艂adanym drewnem pod wiat膮. Mo偶e si臋 naucz膮 tej sztuczki z r膮baniem na drwa. Bobry wykorzystaj膮 ga艂臋zie z drzewa na budow臋 偶eremi i tam, a gospodarz nie b臋dzie musia艂 r膮ba膰. Pozostanie mu tylko transport i uk艂adanie drewna w drewutni.
艣nieg, luty
p艂atki 艣niegu
艣nie偶ne zaspy
zasypane 艣niegiem drzewa






Dzisiaj, gdy opisuj臋 efekt celowego spaceru w terenie, za oknem pada 艣nieg. Zaraz wyjd臋 i na dow贸d tego zrobi臋 foto.
Jak obieca艂em, tak zrobi艂em. Na dow贸d tego pi臋kny, bia艂y, mokry 艣nieg lecia艂 du偶ymi p艂atami, osiadaj膮c na r贸偶nych martwych i 偶ywych obiektach. Jak dobrze si臋 przyjrzycie fotografiom, to wida膰 te p艂atki i nie s膮 to bynajmniej szumy fotograficzne.
Pogoda jak w kwietniu, troch臋 zimy, troch臋 „lata”, bo w tej chwili pada deszcz.

pi膮tek, 12 stycznia 2024

Szkodliwo艣膰 chemicznych 艣rodk贸w czysto艣ci

馃憠 Wykaz szkodliwych sk艂adnik贸w 艣rodk贸w czysto艣ci

Chemiczne 艣rodki czysto艣ci s膮 nadu偶ywane przez Polak贸w, kt贸rzy ulegaj膮 reklamie: bezwzgl臋dny dla t艂uszczu, usunie ka偶dy brud, si艂a wodospadu itd. Nale偶y pami臋ta膰, 偶e sk艂adniki 艣rodk贸w chemicznych pozostaj膮 w naszym otoczeniu, 藕le wp艂ywaj膮 na nasz organizm i na naszych pupili. 艢rodk贸w tych jest ca艂a masa: do prania, do zmi臋kczania, mycia, usuwania plam, kostki do toalety itd. Stosuj膮c te 艣rodki, post臋pujmy zgodnie z zaleceniami producent贸w. Wsypanie wi臋cej proszku pior膮cego do pralki, mo偶e spowodowa膰, 偶e ubrania nie wypior膮 si臋 bardziej, a nawet mog膮 usun膮膰 mniej brudu.

Ostatnio du偶o si臋 m贸wi o mikroplastiku z opakowa艅 sztucznych przenikaj膮cy do r贸偶nych miejsc. W tym przypadku nie informuje si臋 nas, 偶e 艣rodki czysto艣ci w plastikowych pojemnikach uwalniaj膮 mikroplastik w naszym domu.

Myj膮c pod艂og臋 艣rodkiem chemicznym z butelki plastikowej, na jej powierzchni zostaje warstwa mikroplastiku, kt贸ra po wyschni臋ciu unosi si臋 i w czasie oddychania dostaje si臋 do naszego organizmu. Cz臋sto sk艂adnikiem 艣rodk贸w czyszcz膮cych jest chlor, kt贸ry zwi臋ksza ryzyko uszczerbku na zdrowiu. Jest to szkodliwe, tym bardziej 偶e do sprz膮tania u偶ywamy ca艂e spektrum tych 艣rodk贸w. R贸wnie偶 zapachy od艣wie偶aj膮ce nale偶y stosowa膰 bez przesady, a najgorsze s膮 te rozpylane, kt贸re szybciej dostaj膮 si臋 do naszych p艂uc.

Statystyki podaj膮, 偶e w Polsce co roku jest ponad 10 tysi臋cy zatru膰 spowodowanych chemi臋 domow膮. Na takie zatrucia najbardziej nara偶one s膮 dzieci. Wa偶ne jest, 偶eby stosowa膰 si臋 do wskaza艅 producent贸w, wietrzy膰 pomieszczenia, sprawdza膰 sprawno艣膰 wentylacji w mieszkaniu.
Szkodliwe sk艂adniki r贸偶nych 艣rodk贸w chemicznych u偶ywanych w gospodarstwach domowych. Kupuj膮c 艣rodki czysto艣ci, proszki do prania itd. zwracajmy uwag臋 na ich sk艂ad, aby mie膰 wiedz臋 o ich szkodliwo艣ci, szczeg贸lnie gdy stosujemy j膮 zbyt cz臋sto w zwi臋kszonych ilo艣ciach.

Wykaz szkodliwych sk艂adnik贸w 艣rodk贸w czysto艣ci
O to kilka szkodliwych substancji wyst臋puj膮cych w chemicznych 艣rodkach wykorzystywanych do utrzymywania czysto艣ci w mieszkaniach.
EDTA – to chemiczny stabilizator zapobiegaj膮cy zmianom wygl膮du, zapachu, konsystencji p艂yn贸w do p艂ukania, proszk贸w do prania. W po艂膮czeniu ze zwi膮zkami azotowymi jest rakotw贸rczy.
Formaldehyd – to sk艂adnik od艣wie偶aczy powietrza, 艣rodk贸w do mycia pod艂贸g i mebli. Powoduje wi臋ksze zagro偶enie nowotworami gard艂a i nosa.
Ftalany – ich du偶e ilo艣ci znajduj膮 si臋 w p艂ynie do mycia szyb i w p艂ynach zmi臋kczaj膮cych tkaniny. Maj膮 z艂y wp艂yw na p艂odno艣膰.
Kwas nitrylotrioctowy – sk艂adnik rakotw贸rczy, dra偶ni膮cy spoj贸wki.
NaDCC – ma szkodliwe dzia艂anie na uk艂ad oddechowy, niszczy nerki.
Polikarboksylany, s膮 to zwi膮zki chemiczne pochodne z ropy naftowej. Nie ulegaj膮 biodegradacji, mog膮 powodowa膰 podra偶nienie sk贸ry u ludzi i zwierz膮t.
Podchloryn sodu – silnie dra偶ni膮cy stosowany do wybielania i dezynfekcji. Negatywnie wp艂ywa na oczy, b艂ony 艣luzowe i mo偶e powodowa膰 alergi臋 oraz jest zagro偶eniem dla choruj膮cych na astm臋.
Sulfonian liniowego alkilobenzenu – nie jest biodegradowalny i ma bardzo szkodliwe dzia艂anie nasilenie uk艂ad oddechowy. Przyczynia si臋 do powstawania zawrot贸w g艂owy, a nawet utrat臋 przytomno艣ci. Ma bardzo szkodliwy wp艂yw na szpik kostny. Mo偶e powodowa膰 zanik czerwonych krwinek krwi.
SLS i SLES (laurylosiarczan sodu i s贸l sodowa oksyetylenowanego alkoholu laurylowego) – wyst臋puje w p艂ynach do mycia naczy艅, 艣rodkach wybielaj膮cych oraz detergentach do prania, myd艂ach w p艂ynie. Cz臋sty kontakt z SLS mo偶e przyczyni膰 si臋 do atopowego zapalenia sk贸ry. SLES wysusza b艂ony 艣luzowe oraz powoduje 艣wi膮d.
Triklosan – substancja zaburzaj膮ca prac臋 uk艂adu endokrynologicznego cz艂owieka. Zmniejsza odporno艣膰 mikroorganizm贸w na antybiotyki.

艣roda, 10 stycznia 2024

Stycze艅 w lesie i ogrodzie

艁膮czenie niekt贸rych sk艂adnik贸w 偶ywno艣ciowych mo偶e by膰 niebezpieczne dla naszego zdrowia. Cz臋sto s膮 to bardzo popularne metody i nawyki przekazywane z pokolenia na pokolenie. Rozw贸j cywilizacji a wraz z ni膮 rozw贸j nauki pozwala na dok艂adniejsze poznanie wp艂ywu 艂膮czenia r贸偶nych sk艂adnik贸w 偶ywno艣ciowych na nasz organizm.
馃憠 Dobre i z艂e po艂膮czenia 偶ywno艣ci

dojazd do posesji
prz臋s艂o bramy
droga wewn臋trzna
艂awka drewniana, 艂awka parkowa
le艣ne obiekty, las
domek narz臋dziowy
mrowisko w zimie
t臋gosk贸r, purchawka
krzewy, drzewa jesieni膮
W styczniu w ogrodzie mamy do ci臋cia jab艂onie, grusze, 艣liwy, agrest, czerwon膮 porzeczk臋, jagody kamczackie i rokitnik. Sekatory gotowe do natarcia, no to jedziemy.
Temperatura ok. -5°C, wieje leciutki wiaterek. Na miejscu robi臋 przegl膮d dzia艂ki, ogrodzenie tym razem nie mia艂o bliskiego spotkania z dzik膮 zwierzyn膮. Do wyci臋cia jest trzy uschni臋te sosny i kilka konar贸w oraz ich kikuty. Jak zwykle s膮 do sprz膮tania opad艂e ga艂臋zie.

Troch臋 czasu to zaj臋艂o, tym bardziej 偶e robi艂em zdj臋cia, na kt贸rych w lesie o tej porze roku jest wi臋kszy zasi臋g widoczno艣ci. Brama pokry艂a si臋 zielonym nalotem, a 艂awka coraz bardziej chyli si臋 do ziemi. Dla urozmaicenia widoku nie b臋dzie na razie usuwana, bo naprawia膰 ju偶 jej nie warto. Mrowisko zamar艂o i oklapn臋艂o, obok niego walczy jeszcze zmro偶ony t臋gosk贸r.

Z tych fotografii najbardziej podoba mi si臋 ta z karmnikiem dla ptak贸w. Przyjemnie si臋 spacerowa艂o, a偶 do momentu poczucia ch艂odu. Ci臋cie wy偶ej wymienionych krzew贸w i drzewek owocowych poczeka do nast臋pnego razu. Jeszcze na to jest troch臋 czasu.
Kto ma dzia艂k臋, ogr贸d to wie, 偶e zawsze jest co艣 do zrobienia.

艣roda, 3 stycznia 2024

Kawa z zim膮

馃憠 Kt贸r膮 kaw臋 wybra膰 i kt贸ra jest mniej kwa艣na
馃憠 Arabika czy Robusta
馃憠 Czy kawa wyp艂ukuje magnez
馃憠 Kawa zielona, rozpuszczalna, liofilizowana, zbo偶owa
馃憠 Jakich kaw unika膰

馃毄 Pod tym linkiem Czy kawa na pusty 偶o艂膮dek szkodzi?

Tytu艂 przewrotny tak jak i pogoda. Zamiast 艣niegu pada deszcz, jest pochmurno, szaro. Pij臋 kaw臋 i stwierdzi艂em, 偶e niewiele o niej wiem. Poszuka艂em, poszpera艂em i przygotowa艂em najbardziej istotne wg mnie w艂a艣ciwo艣ci kawy. Zdj臋cia nie z tej zimy, ale s膮 dla przypomnienia. Zapraszam na tekst o kawie pod zdj臋ciami.
oszronione drzewa
szron
li艣cie w szronie
zach贸d s艂o艅ca zim膮
Jak膮 kaw臋 wybra膰? Kt贸ra kawa jest mniej kwa艣na?
Z kaw膮 jest tak samo, jak z herbat膮, ka偶dy poszukuje swojego smaku. Wiecznie zielone krzewy i drzewa wyst臋puj膮ce w 104 gatunkach, z kt贸rych uzyskuje si臋 ziarna z pestek czerwonych owoc贸w wykorzystywanych do produkcji kawy?
Ka偶dy gatunek ma sw贸j smak i zapach (cz臋sto s膮 to podobne parametry), ale w Polsce naj bardziej znane s膮 kawy z ziaren Arabiki i Robusty.
Najciemniejsza kawa palona ma mocniejszy i bardziej gorzki smak. Mocn膮 kaw臋 uzyskujemy z dw贸ch sto艂owych 艂y偶ek kawy zaparzonych w 150 ml wody. Najszybciej zaparza si臋 kawa drobno zmielona.
Arabika czy Robusta
Arabika ma intensywny pi臋kny zapach, ale delikatny smak co przyczynia si臋 do jej najwi臋kszej popularno艣ci. Zaparzona kawa z Arabiki ma ma艂o kofeiny (ok. 1,5%) i dlatego jest ma艂o pobudzaj膮ca. Arabica posiada du偶o lipid贸w i wi臋cej cukru ni偶 Robusta, co wp艂ywa na jej aromat.
Je偶eli w naszej zaparzonej kawie wyczuwamy gorycz, to oznacza, 偶e woda mia艂a za wysok膮 temperatur臋. Kaw臋 najlepiej parzy膰 w temperaturze od 88 do 95 do 88°C.
ziarna kawy, kawa
Robusta zawiera ok. 2,7% kofeiny i jest bardziej pobudzaj膮ca od Arabiki. Z powodu bardziej kwa艣no cierpkiego smaku Robusta jest ta艅sza od Arabiki i przewa偶nie jest dost臋pna w mieszance z innymi gatunkami.

Najdro偶sza kawa "Kopi luwak" pozyskiwana jest z odchod贸w 艁askun贸w (luwak贸w). Niestety zysk dla producent贸w tak samo, jak i przy innych produkcjach 偶ywno艣ci (fermy drobiu itd.) jest dla tych zwierzak贸w niezbyt dobry. Luwak lubi je艣膰 drobne insekty, li艣cie, owoce a owoce kawowca s膮 jego ulubionym przysmakiem. Uk艂ad trawienny luwaka sta艂 si臋 jego przekle艅stwem? Ciasna klatka, du偶o kofeiny i wypr贸偶nianie si臋 na akord z nadtrawionymi (sfermentowa艂y w przewodzie pokarmowym) ziarnami kawy. Opr贸cz przyjemno艣ci picia kawy i pobudzenia organizmu kawa mo偶e dobrze wp艂ywa膰 na zdrowie, m.in. poprawia pami臋膰 o koncentracj臋.
Kawa to 藕r贸d艂o antyoksydant贸w, kt贸re neutralizuj膮 wolne rodniki, co pomaga chroni膰 przed niekt贸rymi chorobami nowotworowymi. Kofeina, teofilina dobrze dzia艂a na centralny uk艂ad nerwowy, zmniejsza ryzyko wyst膮pienia choroby Parkinsona i Alzheimera oraz cukrzycy typu 2. Kofeina z kawy zaczyna si臋 wch艂ania膰 po ok. 15 minutach od wypicia kawy. To tylko cz臋艣膰 dobroczynno艣ci z picia kawy, ale nie ka偶dy mo偶e j膮 pi膰, np. przy chorobie refluksowej. Kawa nie nadaje si臋 do popijania branych lek贸w. Mo偶e sprzyja膰 rozwojowi wrzod贸w 偶o艂膮dka z powodu pobudzania wydzielania kwasu solnego. Dzienna dawka kofeiny dla zdrowej doros艂ej osoby nie powinna przekroczy膰 600 mg.

Czy kawa wyp艂ukuje magnez z organizmu?
Po wypiciu kawy zwi臋ksza si臋 wydalanie magnezu z moczem. Kofeina zawarta w kawie powoduje utrat臋 kilku mg magnezu na dob臋, ale poniewa偶 kawa jest te偶 藕r贸d艂em magnezu, kt贸rego fili偶anka kawy dostarcza wi臋cej, ni偶 jest go wyp艂ukanego.
Kawy
Kawa zielona to kawa nie palona, kt贸ra ma r贸wnie偶 dobre w艂a艣ciwo艣ci: przy艣piesza metabolizm, dodaje energii, mo偶e obni偶a膰 ci艣nienie krwi, pomaga utrzyma膰 prawid艂owy poziom cholesterolu. Kawa zielona nie zawiera w og贸le akrylamidu, bo nie jest palona.
fili偶anka, kawa
Kawa rozpuszczalna wytwarzana jest z ziaren kawy, kt贸re r贸wnie偶 s膮 wypalane i bardzo drobno mielone. W nast臋pnym kroku produkcji ta kawa zaparzana jest w niewielkiej ilo艣ci wody pod wysokim ci艣nieniem i zostaje wysuszona w wysokiej temperaturze.
Przy produkcji kawy rozpuszczalnej wykorzystuj臋 si臋 te偶 proces liofilizowania, przy kt贸rym w czasie suszenia nie stosuje si臋 wysokich temperatur. Tak otrzymana kawa ma lepsz膮 jako艣膰 oraz bardzo 艂adnie pachnie. Dobra kawa rozpuszczalna jest tak samo dobra, jak mielona, oczywi艣cie trzeba mie膰 umiar w ilo艣ci wypitej kawy.
Kawa rozpuszczalna mo偶e by膰 wyprodukowana z ziaren o gorszej jako艣ci. Kawa rozpuszczalna to jest ekstrakt kawy naturalnej o 艂agodniejszym dzia艂aniu i smaku oraz mo偶e zawiera膰 dwa razy wi臋cej przeciwutleniaczy ni偶 kawa naturalna. Kawa rozpuszczalna ma mniej cholesterolu ni偶 ta naturalna, ale to i tak s膮 to nie istotne ilo艣ci.

Jakich kaw unika膰
Unikajmy kaw, kt贸re w swoim sk艂adzie maj膮 r贸偶ne dodatki, np. te w saszetkach „2 w 1” i „3 w 1”, kt贸re raczej s膮 napojem kawowym z du偶膮 ilo艣ci膮 EEEEEE.
Kawa zbo偶owa
Produktem bazowym kawy zbo偶owej przewa偶nie s膮 pra偶one ziarna zb贸偶 偶yta, pszenicy, j臋czmienia. Do kawy zbo偶owej dodawane s膮 r贸偶ne dodatki, kt贸re wp艂ywaj膮 na jej smak i aromat: cykoria, burak, 偶o艂臋dzie, g艂贸g, topinambur, korze艅 mniszka lekarskiego, 艂ubin, melisa i wiele innych. Kawa zbo偶owa to 藕r贸d艂o substancji od偶ywczych i prozdrowotnych: b艂onnik pokarmowy, selen, magnez, potas, fosfor, cynk, witaminy z grupy B oraz ma ma艂o kalorii (100 ml kawy ma 4 kalorie).
Kaw臋 zbo偶ow膮 mog膮 j膮 pi膰 osoby w ka偶dym wieku oraz osoby z nadci艣nieniem, nadkwasot膮, chorobami nerek, 艣ledziony, trzustki. Obni偶a poziom cholesterolu we krwi, wspomaga trawienie, neutralizuj膮 wolne rodniki, redukuje refluks i zgag臋. Wybierajmy kaw臋 zbo偶ow膮 bez sztucznych dodatk贸w.
Niestety w kawie zbo偶owej jest wi臋cej akrylamidu ni偶 w innych kawach oraz ma wysoki indeks glikemiczny - 60.

艣roda, 27 grudnia 2023

艢wi臋ta, 艣wi臋ta i po 艣wi臋tach

馃憠 Jak usun膮膰 osad wapienny z szyb prysznica? Skrzypi膮ce i ci臋偶ko otwieraj膮ce sie drzwi kabiny prysznicowej - jak usun膮膰 ten problem? Jak zabezpieczy膰 skutecznie odp艂yw brodzika? 馃毄

owoce winogrona jasnego
hortensja jesieni膮
jesienne porz膮dki
p艂yty chodnikowe i kraw臋dzie
gwiazdy, beniamin fikus
pierniki miodowe
pierniki ozdobne
ozdoby choinkowe
o艣wietlenie 艣wi膮teczne i choinki
bombki, ozdoby, choinka
choinka sztuczna
choinkowo
Chyba by艂 to ostatni pobyt w starym roku na dzia艂ce. Ciep艂a jesie艅 d艂ugo dostarcza艂a owoce malin i winogron. D艂ugo te偶 utrzymywa艂y si臋 zielone li艣cie na drzewach i krzewach. Lawenda utworzy艂a 艂adne kopu艂y.
Transport z p艂ytami chodnikowymi trzeba by艂o szybko roz艂adowa膰, bo deszcz si臋 wzmaga艂. Przed 艣wi臋tami spad艂 艣nieg i ju偶 planowali艣my wyjazd na dzia艂k臋, 偶eby w zimowej scenerii pospacerowa膰 po lesie, rozpali膰 ognisko, wypi膰 kaw臋.
Lepienie ba艂wana nie by艂o w planie, bo mamy ich nawet w lecie pod dostatkiem. Ju偶 marzy艂em jak to fajnie b臋dzie wr贸ci膰 za 艣wi膮teczny st贸艂 po 艣nie偶nym rekonesansie. I na tym si臋 sko艅czy艂o, d..a blada, jak to si臋 m贸wi. 艢nieg stopnia艂, ale ba艂wany w stolicy si臋 uaktywnili.

Fikus beniamin pod sam sufit po przystrojeniu mo偶e zast膮pi膰 iglast膮 choink臋. Przygotowania do 艣wi膮t id膮 pe艂n膮 par膮. Pierniki pachn膮 w ca艂ym mieszkaniu. Jednak fikus si臋 obroni艂 i w k膮cie stan臋艂a pi臋knie ubrana choinka.
Mimo 偶e 艣wi臋towanie zacz臋li艣my ju偶 w sobot臋, to zlecia艂o, jak biczem strzeli艂. 艢wi臋ta i po 艣wi臋tach, jeszcze Sylwester, Nowy rok i trzeba b臋dzie robi膰 przegl膮d sprz臋tu dzia艂kowego (kosiarka, pilarka).