Pokazywanie post贸w oznaczonych etykiet膮 kleszcze. Poka偶 wszystkie posty
Pokazywanie post贸w oznaczonych etykiet膮 kleszcze. Poka偶 wszystkie posty

niedziela, 26 czerwca 2022

Kleszcze atakuj膮

kleszcze
呕ywicielami kleszczy s膮 ma艂e i du偶e zwierz臋ta oraz cz艂owiek. Kleszcz wyczuwa wydychany dwutlenek w臋gla, pot, hormony i drgania. Swoj膮 ofiar臋 mo偶e wyczu膰 nawet z 20 metr贸w. Za nim si臋 wbije, szuka najlepszego miejsca (ciep艂e i wilgotne, gdzie sk贸ra jest bardziej ukrwiona oraz cienka) - pachwiny, na po艣ladkach, na mosznie, okolice kostek, pod kolanami, na szyi, za uszami, na g艂owie.
Moment wk艂ucia trudno zauwa偶y膰, bowiem 艣lina kleszcza zawiera substancj臋 znieczulaj膮c膮. Jednak czasami mo偶na poczu膰 lekkie sw臋dzenie, 艂askotanie itp. Po wk艂uciu cementuje miejsce (mocniej si臋 zaczepia) i wprowadza substancj臋 zmniejszaj膮c膮 krzepliwo艣膰 krwi. Po tych zabiegach zaczyna wysysa膰 krew przez kilka godzin, a nawet kilka dni.
Doros艂y kleszcz ma ok. 2mm, nimfa czyli m艂ody kleszcz ma 1 - 1,5mm. S膮 jeszcze ich larwy - 0,5mm. Kleszcze s膮 wyposa偶one w ryjkowaty narz膮d g臋bowy przystosowany do ssania krwi i p艂yn贸w tkankowych. Kleszcze z rodziny Ixodidae ss膮 krew trzy razy w 偶yciu: w stadium larwalnym, w stadium nimfy i jako posta膰 doros艂a. Bez jedzenia mog膮 偶y膰 do dw贸ch lat.
kleszcz 艂膮kowy
W Polsce najcz臋艣ciej wyst臋puje kleszcz pospolity oraz kleszcz 艂膮kowy - r贸wnie偶 lubi wilgo膰 (zakrzewione pastwiska, bagniste tereny le艣ne oraz obrze偶a jezior). W odr贸偶nieniu od kleszcza pospolitego wyst臋puje g艂贸wnie we wschodniej cz臋艣ci Polski. Ss膮ca samica mo偶e zwi臋kszy膰 swoj膮 mas臋 200 razy, a rozmiar sze艣ciokrotnie.
Nimfy i larwy s膮 najbardziej niebezpieczne.
Je偶eli wybieramy si臋 na grzyby, czy na spacer po wysokich trawach lub zaro艣lach za艂贸偶my d艂ugie spodnie, kt贸re wk艂adamy w buty z cholewkami. Na nogawki spodni nak艂adamy d艂ugie skarpety. Na rynku dost臋pne s膮 buty z cholewkami, kt贸re maj膮 dodadkowo u g贸ry 艣ci膮gacze. R贸wnie偶 zak艂adamy ubranie z d艂ugim r臋kawem (dobra jest wci膮gana bluza bez guzik贸w), czapk臋. Najlepiej w jasnych kolorach, bowiem 艂atwiej zauwa偶ymy kleszcza. Podobno najlepsze wierzchnie s膮 sztuczne ubrania - takie 艣liskie (trudniej koleszczowi si臋 do nich przyczepi膰).
Pomimo, 偶e repelenty nie zapewniaj膮 nam 100% chrony, u偶yjmy ich do spryskania nogawek spodni i r臋kaw贸w oraz nakrycia. Najbardziej skuteczne 艣rodki s膮 te zawieraj膮ce najwi臋cej % substancji DEET. Jednak, 偶eby zapewnia艂y nam 100% ochron臋, musia艂yby zawiera膰 st臋偶enie, kt贸re jest niebezpieczne dla cz艂owieka. Okolice g艂owy (szyja, uszy) posmarujmy naturalnymi olejkami, np. z drzewa herbacianego, z geranium, paczuli, itp.
Po wyj艣ciu z lasu, zaro艣li, parku, 艂膮ki itp., w miar臋 mo偶liwo艣ci dobrze wytrzep ubranie. Opcjonalnie no艣my roller do ubrania, kt贸rym po wyj艣ciu z lasu, zbierzemy z wierzchu ubrania ma艂o widoczne nimfy i larwy kleszcza. Po powrocie do domu zdejmnij nad wann膮 lub brodzikiem ubranie oraz delikatnie wytrzep je i zwr贸膰 uwag臋 czy nie ma kleszczy. Ubranie wypierz w pralce lub w艂贸偶 go na godzin臋 do suszarki - gor膮ca temperatura zniszczy go. Obejrzyj dok艂adnie swoje cia艂o i we藕 prysznic szoruj膮c si臋 dok艂adnie. Male艅kie nimfy i larwy (s膮 s艂abo widoczne) mog膮 w ten spos贸b sp艂yn膮膰 razem z wod膮.
nimfa
Je偶eli mamy ju偶 kleszcza to usu艅my go jak najszybciej. Im kr贸cej b臋dzie wczepiony, tym mo偶liwo艣膰 zara偶enia b臋dzie mniejsza (mniejsze ryzyko przed up艂ywem 24 godzin). Do wyci膮gania kleszcza s艂u偶膮 r贸偶ne przyrz膮dy (np.kleszczo艂apki, pompki pr贸偶niowe). Usuni臋cie kleszcza nie jest 艂atwe, bowiem posiada on aparat g臋bowy z haczykami, kt贸rymi przymocowuj臋 si臋 w miejscu wk艂ucia. Samo wyci膮ganie - jedni zalecaj膮 wyci膮ganie z delikatnym wykr臋caniem, inni prostym energicznym ruchem. Kleszcza chwytamy jak najbli偶ej powierzchni sk贸ry i delikatnie, ale zdecydowanie poci膮gamy go do g贸ry. Nigdy nie chwytamy go za tu艂贸w, bo mo偶emy wycisn膮膰 zawarto艣膰 jego brzucha do naszego organizmu. Generalnie nie nale偶y go wykr臋ca膰, je偶eli kleszcz tkwi zbyt g艂臋boko w ciele, nale偶y uda膰 si臋 do lekarza.
Na rynku pojawi艂y si臋 preparaty pomagaj膮ce usuni臋cie kleszcza , kt贸re natychmiast go u艣miercaj膮 i nie daj膮 mu podobno szansy na wymioty do rany. Po u艣mierceniu nale偶y go natychmiast wyj膮膰 oraz sprawdzi膰 czy zosta艂 wyj臋ty w ca艂o艣ci. Najlepiej to sprawdzi膰 k艂ad膮c go na bia艂ej kartce papieru lub bia艂ej tkaninie. Do usuwania i sprawdzania u偶ywajmy r贸wnie偶 lupy.
Usuni臋tego kleszcza mo偶na wys艂a膰 do specjalistycznego laboratorium w Pu艂awach Piwet - badania lub w Poznaniu Centrum bada艅 DNA, gdzie zbadaj膮 go czym m贸g艂 nas zarazi膰.
Wszystkie choroby przenoszone przez kleszcze leczy si臋 antybiotykami. Wbitego kleszcza napewno nie wolno smarowa膰 偶adnymi 艣rodkami, bo dusz膮cy si臋 "gad" zwymiotuje do rany i je偶eli posiada drobnoustroje to przeka偶e je nam. Wirusy i bakterie przenoszone przez kleszcze mog膮 si臋 dosta膰 do naszego organizmu ju偶 w momencie wk艂ucia. Miejsce po usuni臋tym kleszczu nale偶y zdezynfekowa膰 wod膮 utlenion膮 lub spirytusem. R贸wnie偶 p臋set臋 nale偶y zdezynfekowa膰 przed i po wyj臋ciu kleszcza.
wbity kleszcz
Je偶eli kleszcz by艂 zara偶ony, to nie znaczy jeszcze, 偶e i nas zarazi艂.
Mechanizm obronny naszego organizmu, mo偶e zapobiec chorobie, ale pozostanie w nas 艣lad kontaktu z bakteri膮 - dodatnie badania krwi na przeciwcia艂a. Je偶eli do dw贸ch tygodni po ugryzieniu zauwa偶ymy np. gor膮czk臋, zaburzenia 艣wiadomo艣ci, tracenie przytomno艣ci, sztywnienie karku nale偶y zg艂osi膰 si臋 do lekarza. Takie objawy mog膮 oznacza膰 odkleszczowe zapalenie m贸zgu. Ca艂e szcz臋艣cie, 偶e takich przypadk贸w w ci膮gu roku jest ma艂o. Na odkleszczowe zapalenie m贸zgu mo偶na si臋 zaszczepi膰. Wirusem zapalenia m贸zgu mo偶na zarazi膰 si臋 pij膮c mleko prosto od kr贸w, kt贸re zaka偶one zosta艂y przez kleszcze. Wirus zapalenia m贸zgu jest odporny na dzia艂anie sok贸w trawiennych, ale ginie podczas pasteryzacji.
Borelioza (nazywana te偶 chorob膮 z Lyme) - oznak膮 jest rumie艅 (czerwona, okr膮g艂a i powi臋kszaj膮ca si臋 plama - pojawia si臋 mi臋dzy 7 a 60 dniem po ugryzieniu), kt贸ry w臋druje w inne miejsca. Nieleczony rumie艅 mo偶e utrzymywa膰 si臋 przez kilka miesi臋cy. Warto wiedzie膰, 偶e wskaz贸wka w postaci rumienia wyst臋puje u co trzeciego zara偶onego.
Inne objawy Boreliozy to: grypopodobne dolegliwo艣ci - gor膮czka, potliwo艣膰, dreszcze. Inne objawy to: b贸le staw贸w, dr臋twienie ko艅czyn, sztywno艣膰 i b贸le szyi, skoki ci艣nienia, ko艂atanie serca, czarne plamy przed oczami, b贸l i szum uszu, problemy z koncentracj膮, czytaniem, zaniki pami臋ci, pora偶enie nerw贸w itp. Przeciwko boreliozie nie ma szczepionek. Leczenie tylko antybiotykami, ale niekt贸rzy wspomagaj膮 leczenie naturalnymi metodami (po konsultacji z lekarzem). Entuzja艣ci wspomagania leczenia naturalnymi 艣rodkami zalecaj膮 szczeg贸lnie rdest japo艅ski, targanek, vilcacora i 偶e艅-sze艅.
Badanie w kierunku boreliozy wykonuje si臋 nie wcze艣niej ni偶 4 - 6 tygodni po ugryzieniu, bo dopiero po tym czasie pojawiaj膮 si臋 we krwi przeciwcia艂a. Kleszcze zara偶aj膮 r贸wnie偶 babeszjoz膮 (b贸le g艂owy, w miejscu ugryzienia pojawia si臋 grudka), bartobelloz膮 (nudno艣ci, gor膮czka, dreszcze, b贸l ga艂ek ocznych), anaplazmoz膮(b贸le mi臋艣ni, uczucie rozbicia).
Sposoby odstraszania kleszczy znalezione w necie
W necie mo偶na znale艣膰 du偶o porad zwi膮zanych z sposobami i metodami na odstraszanie kleszczy. Czy s膮 skuteczne? Nie ma na to 100% pewno艣ci.
Olejki - wykonanie mikstury do odstraszania
1/3 szklanki wody destylowanej, 1 艂y偶ka w贸dki, 40 kropli olejku geranium. Mo偶e lepiej wymiesza膰 2 - 3 olejki? Wla膰 do spryskiwacza i dobrze wymiesza膰. Spryskiwa膰 sk贸r臋, w艂osy i odzie偶.
Poddobno bardzo dobry jest olejek z drzewa herbacianego, kt贸ry jako jedyny mo偶na stosowa膰 bez rocie艅czania bezpo艣rednio na sk贸r臋 (powiadaj膮, 偶e nie uczula i nie alergizuje). Olejki warto dodawa膰 do prania oraz na ubranie przed wyj艣ciem na spacer do lasu, parku. Najcz臋艣ciej stosujmy je w okolicy st贸p, r膮k i szyi. Niewiadomo czy to jest skuteczna metoda, ale przynajmniej 艂adnie pachnie. Inne olejki, kt贸re prawdopodobnie maj膮 w艂a艣ciwo艣ci odstraszaj膮ce owady (w tym i kleszcze): olejek eukaliptusowy, geraniowy, go藕dzikowy, lawendowy, paczuli, lemongrasowy.
Czystek - ostania moda na picie czystka, kt贸ry podobno dzia艂a zdrowotnie. R贸wnie偶 podobno pomaga przy leczeniu boreliozy. Opowie艣ci informuj膮, 偶e regularne picie codziennie 1 szklanki czystka, powoduje specyficzny zapach naszej sk贸ry, kt贸rego nie lubi膮 kleszcze. Podobno r贸wnie偶 dobrze jest zrobi膰 napar z czystka i posmarowa膰 sk贸r臋, ubranie przed wyj艣ciem do lasu - zabieg powtarza膰 co 2- 3 godziny.
Wrotycz (mlecznica) na kleszcze. Te paj臋czaki oraz komary, mszyce, muchy i mr贸wki podobno nie lubi膮 wrotycza, kt贸ry wydziela ostry korzenny zapach. Na kleszcze z wrotycza robimy prost膮 mikstur臋 stosowan膮 bezpo艣rednio na sk贸r臋. Nale偶y zaparzy膰 ziele i gdy ostygnie przed wej艣ciem do lasu lub w miejsca, gdzie mog膮 偶erowa膰 kleszcze, przygotowanym naparem spryskujemy sk贸r臋. Mo偶na te偶 natrze膰 sk贸r臋 rozdrobnionymi 艣wie偶ymi kwiatami oraz ubranie, buty (ubi贸r taki do lasu, bo si臋 pobrudzi).
Uwaga! Wrotycz jest toksyczny, bo zawiera truj膮cy tujon, a jego spo偶ycie mo偶e by膰 gro藕ne w skutkach.
Inne rady na odstraszanie to dieta?
Niekt贸rzy radz膮 je艣膰 czosnek, cebul臋, pi膰 alkohol lub spryska膰 nim ubranie, stosowa膰 zio艂a, itp. Po takiej diecie, podobno wytwarzamy pot, kt贸ry nie zach臋ca kleszczy do gryzienia. Co艣 w tym mo偶e i jest prawdy, ale trzeba wiedzie膰, 偶e ka偶dy organizm mo偶e wytwarza膰 inne zapachy.

czwartek, 28 kwietnia 2022

Jak pozby膰 si臋 go艂臋bi z okien i balkonu?
Zagro偶enia zwi膮zane z ptakami.

馃憠 Go艂臋bie, jak ich zniech臋ci膰 do przebywania na parapetach i balkonach

Wraz z nadej艣ciem wiosny znowu pojawi艂 si臋 problem z go艂臋biami. Przez ca艂y rok siadaj膮 na parapetach i balkonach, zanieczyszczaj膮 je odchodami. Okres godowy go艂臋bi odbywa si臋 kilka razy w roku i tym czasie szukaj膮 sobie miejsc na budowanie gniazd l臋gowych. Buduj膮 je z ga艂膮zek, pi贸r, cienkich drucik贸w, a przy okazji zasraj膮 ca艂y balkon i parapety. Nie jest to przyjemny widok. Opr贸cz odchod贸w i smrodu przynosz膮 te偶 kleszcze (obrze偶ki go艂臋bie). Kiedy艣 go艂膮b na parapecie lub balkonie pojawia艂 si臋 od wielkiego 艣wi臋ta, ale ludzie zacz臋li je dokarmia膰 i nasta艂a plaga tych obsra艅c贸w.
Te „ptasie kleszcze” bytuj膮 w miejscach gnie偶d偶enia si臋 ptak贸w – w go艂臋bnikach, kurnikach, na strychach i poddaszach. Je偶eli pozb臋dziemy si臋 go艂臋bi, obrze偶ki strac膮 偶ywicieli i b臋d膮 szuka膰 po偶ywienia w naszych mieszkaniach. Obrze偶ek go艂臋bi przewa偶nie poluje noc膮, pobieraj膮c krew przez 0,5-1,5 godziny i odpadaj膮 od 偶ywiciela, kryj膮c si臋 w szczelinach, szparach, za meblami, za panelami itd.
Jak pozby膰 si臋 obrze偶ka?
Tak kr贸tko, bo tematem jest jak pozby膰 si臋 go艂臋bi. Je偶eli zauwa偶ymy 艣lady pogryzienia i dojdziemy do wniosku, 偶e to mog膮 by膰 ugryzienia kleszczowe, to w najgorszym przypadku trzeba b臋dzie zrywa膰 tapety, panele, pod艂ogi, boazerie itd. Mo偶emy te偶 spr贸bowa膰 zastosowa膰 艣rodki chemiczne, ale najlepiej wynaj膮膰 firm臋 dezynsekcyjn膮, kt贸ra skuteczniej to zrobi.
Atakuj膮 od wczesnej wiosny (ko艅c贸wka marca) do ko艅ca lata (pa藕dziernik). W zimne miesi膮ce przechodz膮 w stan u艣pienia, ale w mieszaniach s膮 gro藕ne przez ca艂y rok. Moment ugryzienia mo偶emy nie zauwa偶y膰, bo szybko nasycaj膮 si臋 i odpadaj膮 si臋 od 偶ywiciela. Jednak po jakim艣 czasie miejsce ugryzienia mo偶e sta膰 si臋 bolesne i trudno si臋 goi, nawet kilkana艣cie miesi臋cy z objawami r贸偶nych dolegliwo艣ci.
Na ugryzienie przez kleszcza mo偶e wskazywa膰 og贸lne os艂abienie, uczucie niepokoju, brak apetytu, b贸l brzucha, nudno艣ci, biegunka, duszno艣膰, zaburzenia wzroku, s艂uchu i wiele innych oraz mo偶emy dosta膰 wstrz膮su anafilaktycznego, kt贸ry mo偶e doprowadzi膰 do 艣mierci.
Opr贸cz tego przenosz膮 r贸偶ne gro藕ne dla 偶ycia i zdrowia choroby.
To tyle o kleszczach go艂臋bich.
Go艂臋bie
Jak chroni膰 nasze mieszkanie przed go艂臋biami?
W ciep艂e dni na balkonie sprawdza si臋 kot, ale drzwi musz膮 by膰 ca艂y czas otwarte. Mo偶na zabudowa膰 balkon lub zabezpieczy膰 siatk膮 — jest to metoda skuteczna, ale nie ka偶dy chce mie膰 tak ustrojony widok. Mo偶na te偶 samemu ci膮gle pilnowa膰 okien i balkonu, strasz膮c go艂臋bie (trzeba na to du偶o czasu, bo gady s膮 bardzo uparte i si臋 nie boj膮), kt贸re z czasem si臋 zniech臋c膮, ale za jaki艣 czas znowu powr贸c膮.
Teraz jak ja poradzi艂em sobie z go艂臋biami na parapetach i balkonie. Najpierw zastosowa艂em reklam贸wki, nic to nie da艂o. Na parapetach umie艣ci艂em nas膮czone g膮bki WD-40, p贸藕niej kupi艂em preparat na go艂臋bie — te偶 to nie poradzi艂o sobie z tymi gadami.
Wiesza艂em wiatraczki, p艂yty CD, robi艂em zasieki z 偶y艂ki i wszystko to psu na bud臋. Kupi艂em atrapy soko艂贸w i wron, skuteczne by艂y przez ok. dw贸ch tygodni, p贸藕niej go艂臋bie siedzia艂y na nich lub obok nich. Pr贸bowa艂em kolc贸w, efekt by艂 taki, 偶e go艂臋bie rzuca艂y na nie ga艂膮zki i tak powsta艂o gniazdo (chyba pomy艣la艂y, 偶e te kolce to dla nich przygotowa艂em na gniazda).
Na rynku s膮 dost臋pne jeszcze odstraszacze ptak贸w d藕wi臋kowe i ultrad藕wi臋kowe, ale nie jestem przekonany do ich skuteczno艣ci i nie zamierzam ich kupowa膰.
Pierwszy sukces odnios艂em we wn臋ce okienka klatki schodowej, montuj膮c siatk臋. I nawet w tym przypadku trafi艂 mi si臋 raz go艂膮b nietoperz, kt贸ry pr贸bowa艂, wisz膮c przenocowa膰 (wida膰 na tym foto). Na parapety wymy艣li艂em w艂asnor臋cznie zrobione zabezpieczenie, s膮 bardzo skuteczne.
go艂膮b
siatka zabezpieczaj膮ca
siatka zabezpieczaj膮ca

艣roda, 23 marca 2022

Kleszcze

kleszcze
Kleszczy jest coraz wi臋cej i nale偶y mie膰 wiedz臋, kt贸ra pomo偶e nam czu膰 si臋 bezpieczniej. Kleszcze to gro藕ne zwierz臋ta, kt贸re przenosz膮 r贸偶ne choroby. Og贸lnie kleszcze mo偶na podzieli膰 na twarde (Ixodidae), kt贸re s膮 cz臋艣ciowo pokryte twardym pancerzem, oraz mi臋kkie pozbawione tego pancerza nazywane obrze偶kowatymi, kt贸rych g艂贸wnymi 偶ywicielami s膮 ptaki, np. go艂臋bie.
Obrze偶ki go艂臋bie, gdy brakuje im naturalnego 偶ywiciela, mog膮 wchodzi膰 do mieszka艅. Gnie偶d偶膮 si臋 w szparach pod艂贸g, 艣cian, pod parapetami i tapetami. 呕eruj膮 przewa偶nie w nocy.
W Polsce populacja kleszczy pospolitych i 艂膮kowych od kilku lat zwi臋ksza si臋, przyczynia si臋 do tego mi臋dzy innymi ocieplenie klimatu. Kleszcza mo偶emy przynie艣 nawet z podw贸rka w wielkim mie艣cie. Jednak najwi臋cej jest ich w wysokich trawach, w lasach (przewa偶nie w li艣ciastych), na 艂膮kach, dzia艂kach, parkach, ogr贸dkach. Zimuj膮 w 艣ci贸艂kach, pod kor膮 drzew i coraz cz臋艣ciej w szczelinach budynk贸w. S膮 odporne na zimno i susz臋.
Kleszcze nie skacz膮, nie spadaj膮 nam gwa艂townie na g艂owy, zbieramy je dotykaj膮c drzew, ga艂臋zi, traw, paproci itp. Wspinaj膮 si臋 na wysoko艣膰 ok. 120 cm, kiedy spacerujemy kleszcze najch臋tniej atakuj膮 nasze nogi.
kleszcz doros艂y
呕erowanie zaczynaj膮 od wiosny, ale najbardziej aktywne s膮 od pocz膮tku czerwca do pa藕dziernika w godzinach rannych (ok. 7 - 9 godziny) i popo艂udniowych - od pi臋tnastej do p贸艂nocy. To tylko cz臋艣ciowa prawda, bowiem ich aktywno艣膰 zale偶y od warunk贸w atmosferycznych, np. przy dodatnich temperaturach w zimie te偶 mo偶na spotka膰 kleszcza.
Ilo艣膰 zara偶onych procentowo kleszczy waha si臋 od 15-30%. Niekt贸re 藕r贸d艂a podaj膮, 偶e jest to 20 - 50% zara偶onych paj臋czak贸w, a jeszcze inne bardziej optymistyczne, 偶e zara偶onych jest 10 - 15%.

艣roda, 16 czerwca 2021

Kleszcze - jak si臋 chroni膰?

馃憠 Jak si臋 zabezpiecza膰 przed kleszczami w lesie?
Poniewa偶 na alejak problem z kleszczami jest opisany do艣膰 obszernie, dlatego tu uzupe艂ni臋 wiedz臋 z w艂asnego do艣wiadczenia i przemy艣le艅 jak zminimalizowa膰 ryzyko wk艂ucia si臋 w nasze cia艂o kleszcza.
Kleszcza mo偶na spotka膰 wsz臋dzie, gdzie jest troch臋 zieleni, a mo偶e te偶 by膰 w naszym mieszkaniu przyniesiony przez naszych pupili. Podobnym problemem jest kleszcz obrze偶ek go艂臋bi, kt贸ry mo偶e bytowa膰 na balkonach, we wn臋kach okiennych i poddaszach oraz innych zakamarkach budynk贸w w miejscach przebywania go艂臋bi.
Ochrona przed kleszczami w lesie?
Jak si臋 zabezpiecza膰 przed kleszczami w lesie?
Podstawa to odpowiednie ubranie: d艂ugie spodnie wpuszczone w d艂ugie buty i podw贸jne skarpety (jedna para naci膮gni臋ta na nogawki spodni te偶 d艂uga). Koszula z d艂ugimi r臋kawami do艣膰 艣ci艣le zapi臋ta na r臋kawach, bluza z kapturem chroni wej艣cie od ty艂u szyi, ods艂oni臋t膮 cz臋艣膰 twarzy oraz r臋ce posmarowa膰 艣rodkiem przeciw kleszczom (mo偶na zrobi膰 swoj膮 mikstur臋) oraz kurtka. Taki ubi贸r jednak jest bardziej wskazany na jesie艅, bo w lecie mo偶na si臋 uparowa膰. Najlepiej mie膰 jak膮艣 cienk膮 bluz臋 bez zapi臋膰 guzikowych. Do kolan spryska膰 si臋 艣rodkiem chemicznym, a powy偶ej w艂asn膮 mikstur膮 zrobion膮 na bazie r贸偶nych olejk贸w (drzewa herbacianego, lawendowego i innych). Jednak i taka ochrona nie zapewnia 100% zabezpieczenia. Mia艂em d艂ugie buty zasuwane na zamek, d艂ugie skarpety i jeszcze getry na spodnie, a kleszcz jakim艣 sposobem wbi艂 mi si臋 w stop臋 ko艂o kostki.
W lesie unikajmy traw, zaro艣li, a gdy idziemy ju偶 le艣n膮 drog膮 lub 艣cie偶k膮, to poruszajmy si臋 ich 艣rodkiem. Nale偶y r贸wnie偶 uwa偶a膰 w parkach, a 艂膮ki radz臋 omija膰. Po wyj艣ciu z lasu dobrze jest wytrzepa膰 ubranie i obejrze膰 si臋 (najlepiej druga osoba), a w domu dok艂adne ogl臋dziny i prysznic. Odkleszczowym zapaleniem opon m贸zgowych mo偶emy by膰 zara偶eni ju偶 w momencie wk艂ucia, ale na borelioz臋 ju偶 nie i im szybciej usuniemy kleszcza, tym lepiej.