poniedzia艂ek, 24 stycznia 2022

Toksyczne minera艂y

Minera艂y te by艂y stosowane do produkcji r贸偶nych przedmiot贸w. Jednak ze wzgl臋du na du偶膮 szkodliwo艣膰 dla organizmu, cz臋艣膰 z nich zosta艂a wycofana z przemys艂u.

Arsenopiryt
Arsenopiryt - minera艂 z gromady siarkosoli, g艂贸wnym sk艂adnikiem jest siarczek 偶elazowo-arsenowy. Minera艂 jest do艣膰 cz臋sto spotykanym minera艂em niebezpiecznym dla zdrowia i 艣rodowiska ze wzgl臋du na arsen. Sporadycznie mo偶e zawiera膰 艣ladowe ilo艣ci z艂ota lub kobaltu. Jest kruchy i nieprzezroczysty, uderzany metalowym przedmiotem lub twardymi od艂amkami ska艂 w minera艂 m艂otkiem powoduje powstawanie iskier, o czosnkowym zapachu arszeniku. JJ Harrison (https://www.jjharrison.com.au/), CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Aurypigment
Aurypigment jest minera艂em siarczkowym, jednak bardzo rzadkim o pi臋knej pomara艅czowo-偶贸艂tej barwie. Jest bardzo rzadkim minera艂em, kt贸ry powstaje w wyniku proces贸w hydrotermalnych niskich temperatur, cz臋艣ciej jako produkt wyziew贸w magmy wulkanicznej. Wyst臋puje w hydrotermalnych otworach wentylacyjnych i gor膮cych 藕r贸d艂ach. Jest silnie toksyczny i mo偶e doprowadzi膰 do zatrucia arszenikiem. Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

antymonit
Antymonit - to toksyczny minera艂 siarczku antymonu, tworzy ponad 100 r贸偶nych form kryszta艂贸w. Niegdy艣 by艂 tak偶e u偶ywany nawet do wyrobu sztu膰c贸w. Korzystanie z nich powoddowa艂o zatrucie antymonem.
Stosowany do produkcji r贸偶nych stop贸w, farb, w przemy艣le gumowym, przemy艣le szklarskim, tekstylnym, szklarskim, ceramicznym, w medycynie, u偶ywany jest do wyrobu kosmetyk贸w przyciemniaj膮cych brwi i rz臋sy.
Minera艂 cenny dla kolekcjoner贸w.
Fotografia antymonit Ivar Leidus, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Chalkantyt
Chalkantyt - pi臋ciowodny siarczan miedzi wyst臋puje naturalnie jako minera艂 chalkantyt, tworzy kryszta艂y o pi臋knym niebieskim kolorze, jest kruchy i przezroczysty. Bezwodny siarczan miedzi jest bia艂y, rozpuszczalny w wodzie. Zawarta w nim mied藕 jest silnie toksyczna. Stosuje si臋 go m.in jako fungicyd do konserwacji drewna. Chalkantyt powstaje naturalnie w kopalniach miedzi, mo偶na go r贸wnie偶 wyhodowa膰.
Fotografia Ra'ike (see also: de:Benutzer:Ra'ike), CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons.

cynober
Cynober, cynabaryt – jest to rzadki minera艂 z gromady siarczk贸w sk艂adaj膮cy si臋 z siarczku rt臋ci i jest najcz臋艣ciej eksploatowan膮 rud膮 rt臋ci. Po utenieniu cynober wytwarza jej du偶e ilo艣ci rt臋ci metylowej oraz dimetylowej, kt贸re s膮 bardzo toksyczne i powoduj膮 nieodwracalne szkody dla uk艂adu nerwowego. Niewielkie ilo艣ci mog膮 byc 艣miertelne. Z cynobru wyrabiano pigment o odcieniu czerwonym wpadaj膮cym w pomara艅czowy, s艂u偶y do produkcji farb. Ma du偶e znaczenie kolekcjonerskie, czasami wykorzystywany jest do wyrobu bi偶uterii oraz do techniki pomiarowej. No machine-readable author provided. Alberto Salguero assumed (based on copyright claims)., CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

galena
Galena jest rud膮 o艂owiu i rakotw贸rczy, ale musia艂by si臋 zbiera膰 w organizmie przez kilkana艣cie lat, 偶eby 藕le wp艂yn膮膰 na zdrowie oraz powoduje ci臋偶kie wady u potomstwa. O艂贸w jest elastyczny, ale zawarto艣膰 siarki w galenie powoduje, 偶e minera艂 staje si臋 kruchy. Galena ma du偶e znaczenie kolekcjonerskie.
Fotografia Ivar Leidus, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Hutchinsonit
Hutchinsonit jest minera艂em siarczkowym, kt贸ry zawiera arsen, o艂贸w oraz tal. Wyst臋puje rzadko, jest 艣miertelnie truj膮cy ze wzgl臋du na w/w substancje. Tal przyczynia si臋 do wypadania w艂os贸w, ci臋偶kich schorze艅, a nawet 艣mierci.

Ribeckit
Ribeckit to minera艂 z gromady krzemian贸w, zaliczany do grupy amfiboli. Nale偶y do grupy minera艂贸w rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niekt贸rych rejonach Ziemi. Odmiana w艂贸knista nazywana jest krokidolitem lub azbestem krokidolitowym, o mocnych, ognioodpornych w艂a艣ciwo艣ciach by艂 wykorzystywany do produkcji azbestu.

Torbernit
Torbernit minera艂 z gromady fosforan贸w jest bardzo niebezpieczny. Jest pi臋knej barwy intensywno trawiasto lub szmaragdowozielon膮, jest kruchy. Sk艂ada si臋 z uwodnionej, zielonej miedzi, fosforanu i uranu. Cz臋sto wyst臋puje w granitach zawieraj膮cych uran, jest promieniotw贸rczy (przechowywa膰 w o艂owianym pojemniku). W naturalny spos贸b uwalnia radon i mo偶e powodowa膰 raka p艂uc. Stanowi wa偶n膮 rud臋 uranu, ma znaczenie naukowe i kolekcjonerskie. Foto
Didier Descouens, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

sobota, 22 stycznia 2022

Jak chroni膰 dane?

馃憠 Jak chroni膰 dane w systemie android

Ostatnie wydarzenia z afer膮 Pegasusa wielu z nas zacz臋艂o si臋 obawia膰 pods艂uchiwana. Jednak wi臋kszo艣膰 z nas nie musi si臋 o to martwi膰. Raczej nikt nie b臋dzie pods艂uchiwa艂 szarych, spokojnych obywateli. Natomiast obawia膰 si臋 musz膮 osoby dzia艂aj膮ce w polityce, w biznesie, osoby pe艂ni膮ce wa偶ne funkcje lub podejrzewane o przest臋pstwa. Jednak ka偶dy z nas powinien posiada膰, podstawow膮 wiedz臋 o bezpiecznym korzystaniu z urz膮dze艅 elektronicznych. Istniej膮 inne narz臋dzia ni偶 Pegasus do wyci膮gania informacji. Dlatego musimy sami dba膰 o bezpiecze艅stwo, bo to my sami przyczyniamy si臋 do szpiegowania nas, klikaj膮c w nieznane linki, instaluj膮c programy niewiadomego pochodzenia itd.
Jakie mog膮 by膰 oznaki, 偶e na naszym urz膮dzeniu dzia艂a szkodliwe oprogramowanie?
Szkodliwe programy mog膮 dzia艂a膰 w tle, co powoduje szybkie wyczerpywanie si臋 naszej baterii i nagrzewanie si臋 telefonu oraz urz膮dzenie dzia艂a wolniej. Zwracajmy uwag臋 czy nasze urz膮dzenie bez powodu samoczynnie wybudza si臋 lub restartuje si臋 oraz . W czasie rozmowy przez telefon zwracajmy uwag臋 na dziwne szumy i inne odg艂osy, kt贸re mog膮 oznacza膰, 偶e kto艣 pods艂uchuje nas. R贸wnie偶 zwracajmy uwag臋 czy nie zwi臋kszy艂o si臋 zu偶ycie naszych danych mobilnych, ale wi膮偶e si臋 to z kontrolowaniem, na co i ile danych wykorzystujemy sami.
Jak chroni膰 dane
W systemie android mo偶emy to sprawdzi膰 przez panel ustawienia, gdzie klikamy w nazw臋 sieci lub wybieramy Wi-Fi (w zale偶no艣ci od telefonu przedstawianie danych mo偶e si臋 r贸偶ni膰). Warto sprawdzi膰 jakie programy pobieraj膮 nasze dane. W panelu Ustawienia sprawdzajmy, jakie mamy zainstalowane aplikacje. Przy nowym telefonie dobrze jest zrobi膰 sobie zrzuty ekranu z aplikacjami, kt贸re zosta艂y nam dodane przy nowym urz膮dzeniu. P贸藕niej pami臋tajmy jakie programy sami zainstalowali艣my. Zainstalowane programy przeskanujmy narz臋dziem Google Play Protect oraz antywirusem.
Mo偶na zaszyfrowa膰 nasze dane lub skorzysta膰 z sieci VPN, kt贸ra ukrywa nasz膮 aktywno艣膰. Je偶eli nasz smartfon dziwnie si臋 zachowuje, mo偶emy wybra膰 opcj臋 resetowanie do ustawie艅 fabrycznych. Spowoduje to usuni臋cie wszystkich plik贸w poza systemowych i teoretycznie te偶 szkodliwych program贸w.

Profil zaufany - jest 艣rodkiem identyfikacji elektronicznej. Profil zaufany umo偶liwia z艂o偶enie podpisu zaufanego, ale nie jest podpisem elektronicznym.

pi膮tek, 21 stycznia 2022

Pieczywo - w艂a艣ciwo艣ci i rodzaje

馃憠 Rodzaje pieczywa
chleb i pieczywo
Zawiera zdrowe z艂o偶one w臋glowodany, kt贸re daj膮 nam energi臋. Pieczywo jest bogate w witaminy z grupy B, w kwas foliowy, cynk, magnez, wap艅, b艂onnik, bia艂ko. B艂onnik oczyszcza jelita z resztek pokarmowych, absorbuje wod臋. Og贸lnie pieczywo mo偶emy podzieli膰 na bia艂e, czyli otrzymane z m膮ki oczyszczonej oraz na pieczywo pe艂noziarniste wykonane z m膮ki z pe艂nego przemia艂u (偶ytnia, pszenna).Jeszcze mo偶emy spotka膰 si臋 z pieczywem mieszanym. Opr贸cz tych g艂贸wnych podzia艂贸w, na rynku mamy szereg r贸偶nych odmian pieczywa (chrupkie, dietetyczne, lekkostrawne, pytlowe, sitkowe, pumpernikiel, itp.). Pieczywo bia艂e ma z艂膮 opini臋, ale warto wiedzie膰, 偶e ma te偶 zalety: jest lekkostrawne i delikatne. Dlatego te偶, polecane jest dla os贸b cierpi膮cych na zesp贸艂 jelita dra偶liwego, chorob臋 wrzodow膮 偶o艂膮dka, choroby trzustki oraz dla ma艂ych dzieci. Jedzenie go z umiarem nie doda nam kilogram贸w, a nawet pomaga nam schudn膮膰, bowiem d艂u偶ej czujemy syto艣膰 i chroni nas przed gwa艂townym napadem g艂odu.

Pieczywo pe艂noziarniste jest zdrowsze, ale nie ka偶dy mo偶e go je艣膰 - jest ci臋偶ko strawne. Nie powinny go spo偶ywa膰 osoby z chorobami uk艂adu pokarmowego, maj膮ce stan zapalny prze艂yku oraz nie偶yty i nowotwory jelit. Ci臋偶kostrawno艣膰 pieczywa pe艂noziarnistego dzia艂a dra偶ni膮co na przew贸d pokarmowy, pobudza wydzielanie sok贸w trawiennych.

Wybierajmy te偶 pieczywo z r贸偶nymi ziarnami, bo daj膮 nam du偶y zastrzyk witamin i soli mineralnych. Najwa偶niejsze jest, 偶eby pieczywo by艂o produkowane ze 艣wie偶ego ciasta, a nie z produktu g艂臋boko mro偶onego. Wobec tego najlepiej kupowa膰 pieczywo w ma艂ych lokalnych piekarniach, gdzie ciasto na wypieki wyrabiane jest na bie偶膮co z "nieoszukanej m膮ki".
Nie ka偶de pieczywo ciemne jest pe艂noziarniste, poniewa偶 barw臋 ciemn膮 mo偶na uzyska膰 barwi膮c bia艂膮 m膮k臋 karmelem. Prawdziwy chleb pe艂noziarnisty jest ci臋偶ki, gliniasty i d艂ugo pozostaje wilgotny oraz nie kruszy si臋. To tylko kilka wybranych rodzaj贸w pieczywa, bowiem na rynku jest ich bardzo du偶o, a producenci prze艣cigaj膮 si臋 w coraz to nowych nazwach.

Rodzaje pieczywa
Chleb graham
- jest to chleb pszenny razowy nale偶膮cy do pieczywa dietetycznego i mog膮 go je艣膰 osoby z wrzodami.
Chleb orkiszowy
- powstaje z razowej m膮ki orkiszowej i jest pieczywem pe艂noziarnistym. Pszenica ta nie by艂a modyfikowana, jest bogata w b艂onnik, bia艂ka oraz w nienasycone kwasy t艂uszczowe i w臋glowodany.
Chleb proteinowy
- zawiera du偶o soi i zalecany jest dla dzieci, m艂odzie偶y oraz dla rekonwalescent贸w.
Chleb razowy na miodzie naturalnym
- bardzo dobrze wp艂ywa na przemian臋 materii.
Chleb sezamowy
- jest to chleb gruboziarnisty, pszenny z dodatkiem nasion lnu i sezamu - lekkostrawny i dietetyczny.
Chleb s艂onecznikowy
- chleb pszenny z dodatkiem nasion s艂onecznika (czasami i sezamu) zalecany przy chorobach 偶o艂膮dka i w膮troby.
Chleb wile艅ski
- wypiekany z m膮ki nieoczyszczanej z dodatkiem syropu ziemniaczanego i karmelu - u艂atwia trawienie.

czwartek, 20 stycznia 2022

Domowy chleb bez konserwant贸w

chleb
Co raz dro偶szy chleb zmobilizowa艂 mnie do wypieku domowego chleba w kuchni gazowej. O dziwo, nie jest to takie trudne. Chleb wyszed艂 bardzo dobry, a w ca艂ym mieszkaniu by艂o czu膰 pi臋kny zapach pieczywa. R贸wnie偶 z wygl膮du chleb 艂adnie si臋 prezentuje. Korzysta艂em z przepisu, kt贸ry mo偶na modyfikowa膰 wg w艂asnego uznania (g艂贸wnie chodzi o dodatki, kminek, czarnuszka, mak, ziarna itd.). Pod tym linkiem jest opisany ca艂y proces razem z przepisem.
馃毄 Chleb babuni - przepis i wykonanie

艣roda, 12 stycznia 2022

Kie艂basa domowa

Kie艂basa swojska - przepis 1
kie艂basa
Sk艂adniki, to a偶 6 rodzaj贸w mi臋sa! Dlaczego? Po prostu by艂y promocje:). W nast臋pnym wariancie b臋dzie troch臋 mniej. Co do ilo艣ci to te偶 nie nale偶y si臋 zbytnio wzorowa膰 na moim sk艂adzie, kupujemy tyle ile chcemy mie膰 kie艂basy, bowiem ilo艣膰 przypraw podam 艣rednio na kg surowca.
Musimy tylko rozwa偶y膰 czy chcemy mie膰 chudy wyr贸b czy bardziej t艂usty. Jak bardziej t艂usty, to musimy mie膰 wi臋cej t艂ustego sk艂adnika. Podam te偶 w miar臋 dok艂adny opis walor贸w smakowych kie艂basy wg tego przepisu. Dodam jeszcze, 偶e najprostszy przepis na kie艂bas臋, to wyr贸b zrobiony tak jak kotlety mielone, tylko w jelitach i uw臋dzony. 馃毄Tu wi臋cej przepis贸w na w臋dliny domowe

wtorek, 11 stycznia 2022

B艂臋dy na si艂owni

馃憠 Mi臋艣nie brzucha

Nap贸j energetyczny w czasie wysi艂ku
Podczas treningu 膰wicz膮cy cz臋sto popijaj膮 napoje energetyczne (nie nale偶y ich myli膰 z izotonicznymi). Napoje te z za艂o偶enia maj膮 pobudza膰 i poprawia膰 skupienie. Mog膮 by膰 dobrym (cho膰 niekoniecznie zdrowym) sposobem na zm臋czenie podczas d艂ugotrwa艂ej jazdy samochodem. Nie nale偶y spo偶ywa膰 ich w trakcie wysi艂ku, zawieraj膮 bowiem du偶o cukru i mog膮 przyczynia膰 si臋 do odwodnienia. Nap贸j energetyczny mo偶e spowodowa膰 szybk膮 utrat臋 si艂y, a sam trening b臋dzie znacznie mniej efektywny.
Rozci膮ganie przed treningiem nie jest wskazane.
Rozci膮ganie (stretching) to rodzaj ruchu, kt贸ra zwi臋ksza zakres ruchomo艣ci staw贸w, poprawia gibko艣膰 i elastyczno艣膰. Jednak nigdy nie nale偶y wykonywa膰 go przed treningiem, poniewa偶 organizm jest mniej stabilny i bardziej nara偶ony na kontuzje. Rozci膮ganie zawsze nale偶y wykonywa膰 po treningu.
Cardio przed treningiem.
Bieganie, jazda na rowerze, itp., kt贸re pomagaj膮 spali膰 tkank臋 t艂uszczow膮, najlepiej stosowa膰 po treningu si艂owym, a nie przed. Trening na si艂owni to idealny wst臋p do treningu cardio. Taka kolejno艣膰 pomo偶e zachowa膰 wi臋cej mi臋艣ni i spali膰 wi臋cej t艂uszczu.
Koci grzbiet
To nieprawid艂owe u艂o偶enie cia艂a w pozycjach stoj膮cych, siedz膮cych i le偶膮cych. S膮 to 膰wiczenia przysiad贸w, martwego ci膮gu, wyciskania sztangi w le偶eniu na 艂aweczce itp. Je艣li w czasie 膰wicze艅 u艂o偶ymy cia艂o w pozycji "kociego grzbietu"", na odcinek l臋d藕wiowy przenoszone s膮 ogromne obci膮偶enia. Warto wiedzie膰, 偶e nieprawid艂owe podnoszenie przedmiotu z ziemi o wadze 10 kg mo偶e spowodowa膰 nacisk kilkuset kilogram贸w na kr臋gi odcinka l臋d藕wiowego. Cz臋sto jest to przyczyn膮 uraz贸w kr臋gos艂upa.
Ma艂pi chwyt
Spos贸b trzymania sztangi ma du偶y wp艂yw na bezpiecze艅stwo w czasie 膰wicze艅. Ma艂pi chwyt - kciuk nie jest ustawiony przeciwstawnie do pozosta艂ych palc贸w. Podnoszony ci臋偶ar mo偶e wypa艣膰 nam z r膮k. By uchwyt by艂 bezpieczny, kciuki powinny oplata膰 gryf w spos贸b przeciwstawny do pozosta艂ych czterech palc贸w.
Pasy i stabilizatory
Pas treningowy ma zwi臋kszy膰 stabilno艣膰 w czasie 膰wicze艅. Ten sztuczny gorset w centralnej cz臋艣ci tu艂owia ma zapobiega膰 kontuzjom. Taki zabieg zmniejsza w du偶ym stopniu prac臋 naturalnego gorsetu mi臋艣niowego. Pas treningowy sprawia, 偶e w trakcie wykonywania 膰wicze艅 jeste艣my do艣膰 bezpieczni, ale po zdj臋ciu go wzrasta ryzyko kontuzji. Cia艂o bowiem nie rozwija si臋 symetrycznie, dochodzi do nieprawid艂owego rozk艂adu napi臋cia mi臋艣niowego i mo偶e to spowodowa膰 uraz podczas zwyk艂ej czynno艣ci, np. podnoszenie zakup贸w. By tego unikn膮膰, wszelkie pasy i stabilizatory nale偶y zak艂ada膰 jedynie 20 - 30% czasu treningu. Pozosta艂膮 cz臋艣膰 treningu powinno odbywa膰 si臋 bez tego rodzaju wspomaga艅.
膯wiczymy mi臋艣nie brzucha
Wielu 膰wicz膮cych stara si臋 to wypracowa膰 efektowne mi臋艣nie brzucha wykonuj膮c setki brzuszk贸w. Jest to podstawowy b艂膮d poniewa偶 ta forma wysi艂kowa nie sprzyja spalaniu tkanki t艂uszczowej. 1000 brzuszk贸w ka偶dego dnia nie poprawi nam znacz膮co wygl膮du, a spowoduje nieprawid艂owy tonus mi臋艣ni brzucha w stosunku do mi臋艣ni plec贸w. Wykonywanie du偶ej ilo艣ci brzuszk贸w powoduje problemy b贸lowe w obr臋bie kr臋gos艂upa. Brzuszki wzmacniaj膮 mi臋艣nie brzucha, jednak nie nale偶y przesadza膰. Na wygl膮d brzucha dobrze wp艂ywaj膮 膰wiczenia aerobowe i interwa艂owe, takie jak bieganie, p艂ywanie czy jazda na rowerze.
Trening tylko okre艣lonych grup mi臋艣niowych
B艂臋dem jest trening wykonywany w celu poprawienia jednej, wybranej partii cia艂a, np. klatki piersiowej. Przyczynia si臋 to do nieharmonijnego rozwoju mi臋艣ni i fundujemy sobie nieproporcjonalny wygl膮d. Nie musimy na ka偶dym treningu trenowa膰 ca艂e cia艂o. Wa偶ne jest, by w wymiarze tygodniowym nie pomija膰 mi臋艣ni n贸g, brzucha, plec贸w, klatki piersiowej, r膮k, itp.
Trening wy艂膮cznie na maszynach
Maszyny na si艂owni s膮 popularne, bo trening z nimi wydaje si臋 艂atwiejszy i przyjemniejszy. Maj膮 jednak powa偶n膮 wad臋, mi臋艣nie pracuj膮 w spos贸b bardziej wyizolowany. i podobnie jak w przypadku pas贸w stabilizacyjnych, nie rozwijaj膮 si臋 nam mi臋艣nie stabilizuj膮ce tu艂贸w. Mo偶e to spowodowa膰, 偶e wzmocnimy tylko okre艣lon膮 grup臋 mi臋艣niow膮. Trening na maszynach nie powinien stanowi膰 wi臋cej ni偶 30-40% ca艂ego planu 膰wicze艅, szczeg贸lnie u os贸b pocz膮tkuj膮cych.
Sauna po si艂owni
Przyjemna k膮piel cieplna zaraz po treningu stanowi dla organizmu du偶e obci膮偶enie dla organizmu. Nie nale偶y bezpo艣rednio po treningu na si艂owni wchodzi膰 do sauny. Grozi to przetrenowaniem, zmniejsza efektywno艣膰 treningu, a przy okazji znacznie utrudnia regeneracj臋. Z sauny w dniu treningowym skorzystajmy po 5-6-godzinach up艂yni臋cia czasu od 膰wicze艅. Bezpo艣rednio po treningu, nie nale偶y r贸wnie偶 bra膰 gor膮cej k膮pieli/prysznica. Nasila to zmiany zapalne wywo艂ane wysi艂kiem i r贸wnie偶 nie sprzyja regeneracji. Lepiej stosowa膰 naprzemienne polewanie cia艂a ch艂odn膮 i letni膮 wod膮.
Zbyt du偶e obci膮偶enie
Jednorazowe podniesienie du偶ego ci臋偶aru cz臋sto ko艅czy si臋 kontuzj膮 lub silnym, chwilowym b贸lem. Podnoszenie jednorazowo bardzo du偶ych ci臋偶ar贸w nie ma sensu, a b艂臋dy w technice nara偶aj膮 uk艂ad kostno-stawowy na kontuzje, kt贸re mog膮 by膰 leczone przez d艂ugie tygodnie.