Smardze, „polskie trufle”

Zbliża się sezon na smardze („polskie trufle”).

Od 2014 roku objęty jest częściową ochroną. Zbieranie smardzów dopuszczalne jest w ogrodach, szkółkach leśnych, na prywatnych działkach, polach uprawnych, parkach. Zbieranie tych grzybów w lasach państwowych jest zakazane i można dostać za to mandat.
Smardz jadalny oprócz Antarktydy występuje na wszystkich kontynentach. Na terenie Polski, smardze jadalne raczej nie wysypują obficie (grzyby te występują sporadycznie) i trudno je znaleźć w naszych lasach.

Szukajmy te grzyby w pobliżu topoli, jesionów, drzew owocowych (ogrodach i sadach), na terenach podmokłych, łąkach oraz w lasach nad rzekami i potokami.
Smardz — grzyb jadalny o stożkowatej, owalnej lub okrągłej główce (kapeluszu, który wewnątrz jest pusty) o wysokości od 3 cm do 10 cm oraz o średnicy ok. 7 cm. Kapelusze smardza jadalnego mogą być beżowe, czarne, szare lub jasnobrązowe.

Posiadają trzon o długości od 2 do 6 cm i 2–4 cm średnicy, barwy białej, kremowej, jasnobrązowej lub żółtej. Trzon w środku jest pusty, o powierzchni chropowatej ewentualnie ziarnistej. Podstawa trzonu dorosłych grzybów jest rozszerzona i pofałdowana, przybiera kształt cylindryczno-pękaty.
Są to grzyby o zjawiskowym wyglądzie z nieregularnymi komorami wyglądające jak plaster miodu. Między tymi nieregularnymi fałdkami znajdują się żeberkowate przegródki.
Miąższ ma białawy, kruchy o woskowatej konsystencji i korzennym zapachu oraz łagodnym smaku. Smardze bogate są w wysoki poziom witaminy D, cynku, fosforu, manganu, miedzi i żelaza.

Posiadają w liczne aminokwasy, a niektóre substancje występujące w smardzu jadalnym mają działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, a nawet odchudzające (grzyb niskokaloryczny – 100 g smardzów to 30 kcal).
Podobno mają właściwości wspomagające pamięć, wzrok, poprawiające nastrój oraz działają przeciwzapalnie. Owocniki są jadalne, smaczne i można je suszyć. Surowe są dla człowieka toksyczne.
Po obróbce termicznej toksyczne związki zniszczone i grzyb staje się jadalny. Grzyby te rzadko są podawane jako osobna potrawa, raczej dodawane są jako aromatyczny dodatek.

Smardze nie są zalecane przy chorobach nerek, układu pokarmowego, wątroby oraz dla dzieci i kobiet w ciąży.
Najczęściej w Polsce smardze występują na przełomie kwietnia i maja (grzyb wiosenny), ale przy dzisiejszych anomaliach pogodowych mogą wystąpić wcześniej.
Smardz jadalny na podstawie fotografii (bo nigdy go nie znalazłem) wg mnie jest grzybem o pięknym wyglądzie. Uwaga — można je pomylić ze śmiertelnie trującą piestrzenicą kasztanowatą (te często widziałem).

Grzybowy sezon rozpoczęty - styczeń/luty 2025

Sezon grzybowy 2025 rozpoczęty. Co prawda w styczniu i lutym grzyby te wyglądają jak egzotyczne. Ich piękne kształty i kolory wprowadzają nas w świat bajki. Grudzień i styczeń powinien być mroźny i śnieżny. Jednak już od kilku lat zimy w mojej lokalizacji wyglądają jak jesień i wiosna. Zdarzały się też dni z temperaturą niemal letnią, co wprowadzało zamieszanie w przyrodzie. Rośliny, drzewa, trawy zmylone tym stanem wypuściły pąki i listki. W lutym zaatakowała zima, śnieg i -15°C. Jest to zjawisko, które coraz częściej obserwujemy w wielu częściach świata w wyniku zmian klimatycznych. Wczesne ocieplenie zimą prowadzi do tego, że rośliny budzą się z uśpienia, co może być bardzo mylące dla ekosystemu. Kiedy nagle następuje silne ochłodzenie, może to zniszczyć młode pąki i liście, co wpłynie na wzrost i rozwój roślin w nadchodzących miesiącach.

Zjawisko to może prowadzić do wielu problemów ekologicznych, w tym do zmniejszenia bioróżnorodności, problemów z zapylaniem, a także do opóźnień w cyklach wzrostu roślin. Zmiany te mogą również wpływać na lokalne gatunki grzybów, które mogą nie być w stanie przetrwać nagłych zmian temperatury.

Warto zwrócić uwagę na to, jak zmiany klimatyczne mogą wpływać na nasze otoczenie, a także na nasze nawyki, takie jak zbieranie grzybów. Zmieniające się warunki pogodowe mogą prowadzić do nieprzewidywalnych sezonów grzybowych. Warto obserwować przyrodę i dostosowywać swoje działania, aby zminimalizować negatywne skutki dla środowiska. Teraz w lesie też jest pięknie, a grzyby widać tylko na drzewach.

Śnieg tworzy magiczną atmosferę w lesie, przekształcając otoczenie w bajkowy krajobraz. Przykryte runo leśne i ściółka stają się białym dywanem, a gałęzie drzew zyskują eleganckie, śnieżne czapy. To czas, kiedy przyroda zdaje się odpoczywać, a dźwięki stają się stłumione. W takich warunkach można dostrzec ślady zwierząt, które pozostawiły swoje tropy w świeżym śniegu.

Grzyby 2024 i porady ich fotografowania

Grzybobranie na jesieni 2024 roku z pewnością dostarczyło wielu niezapomnianych chwil. Borowiki, podgrzybki i inne smaczne grzyby to prawdziwy skarb lasu. Po udanym zbiorze można je było przygotować na wiele sposobów – smażone, duszone, a także jako dodatek do zup i sosów.
Suszenie grzybów to doskonały sposób na ich przechowywanie, który pozwala cieszyć się ich smakiem przez cały rok. Suszone grzyby idealnie nadają się do późniejszych dań, dodając im wyjątkowego aromatu. Warto też podzielić się tymi pysznościami z rodziną i przyjaciółmi, organizując grzybowy wieczór, podczas którego można wspólnie przygotować potrawy z wykorzystaniem zbiorów.

Zbieranie grzybów to znakomity sposób na połączenie aktywności fizycznej z przyjemnością obcowania z naturą. Podczas takiego spaceru mamy okazję cieszyć się pięknem leśnych krajobrazów, oddychać świeżym powietrzem i się relaksować. Co więcej, zbieranie grzybów może być również owocne – jeśli dobrze znamy się na grzybach, możemy zaopatrzyć się w smaczne składniki do naszych potraw. Ważne jednak, aby pamiętać o bezpieczeństwie i zawsze upewnić się, że zbieramy tylko jadalne okazy.

Oprócz jadalnych grzybów spotkaliśmy dużo pięknych muchomorów i innych niejadalnych grzybów. Ich piękno kusiło do robienia zdjęć.
Wiele rodzajów grzybów, w tym muchomory, charakteryzuje się niezwykłą urodą, która przyciąga wzrok. Ich intensywne kolory i ciekawe kształty czynią je popularnymi obiektami fotografii, mimo że często są trujące lub niejadalne.
Warto jednak pamiętać, aby podchodzić do nich z ostrożnością i nigdy nie zbierać ich do koszyka, jeśli nie jesteśmy pewni ich gatunku. Robienie zdjęć to wspaniały sposób na uchwycenie ich piękna.

Fotografowanie grzybów to wspaniała i kreatywna forma aktywności na świeżym powietrzu, która pozwala połączyć miłość do przyrody z pasją do fotografii.
Kilka wskazówek, które mogą pomóc w uzyskaniu lepszych zdjęć grzybów:
Wybór lokalizacji: Grzyby najczęściej rosną w lasach, na łąkach czy w wilgotnych miejscach. Wyszukiwanie odpowiednich miejsc może być kluczowe dla znalezienia interesujących okazów.
Odpowiedni czas: Najlepszym czasem na fotografowanie grzybów jest wczesna jesień po deszczach, kiedy grzyby są w pełni rozwinięte i świeże. Rano, po schodzącej mgle, światło jest zazwyczaj idealne do robienia zdjęć.
Sprzęt: Możesz użyć zarówno aparatu lustrzanki cyfrowej, jak i telefonu komórkowego. Warto mieć ze sobą statyw, aby uniknąć drgań podczas robienia zdjęć, szczególnie w słabym świetle.
Perspektywa i kadr: Spróbuj różnych kątów i wysokości. Fotografując grzyby, często warto ukucnąć lub położyć się na ziemi, aby uchwycić je z perspektywy, która podkreśla ich detaliczność.
Tło: Zwracaj uwagę na tło. Czyste, minimalistyczne tło (np. mech, liście) może sprawić, że grzyb będzie bardziej wyróżniający się na zdjęciu.
Oświetlenie: Naturalne światło jest najlepsze. Unikaj bezpośredniego słońca, które może powodować ostre cienie. Zamiast tego, fotografuj w cieniu lub w pochmurne dni, gdy światło jest miękkie.
Zbliżenia: Grzyby mają wiele interesujących tekstur i detali, które warto uwiecznić. Użyj obiektywu makro, jeśli go masz, aby wydobyć szczegóły.
Etyka: Pamiętaj o zasadach ekologicznych – nie zbieraj grzybów, które nie są ci znane, a także nie niszczę ich, aby nie wpłynąć na środowisko naturalne.
Postprodukcja: Po zrobieniu zdjęć możesz je edytować w programach graficznych, aby poprawić kolory, kontrast czy ostrość.
Fotografowanie grzybów to nie tylko sposób na rozwijanie umiejętności fotograficznych, ale także doskonała okazja do odkrywania piękna natury. Cieszę się tym hobby!
Jakie grzyby udało się Wam sfotografować?

Wianek z ziół

Już dawno nie było takiej suszy w naszych lasach. Były takie lata, że już w maju zbierałem czerwone koźlarze i kurki. Jakie ilości grzybów zebrałem do tej pory, pokazałem na kanale YouTube.
Lato piękne dla wczasowiczów, ale nie dla działkowiczów i rolników. Chociaż tak duże temperatury w naszym klimacie nie są dobre dla nikogo.
Rano i pod wieczór na działce jest przyjemnie. O tych porach można coś zrobić, natomiast w godzinach południowych to tylko bujanie się w hamaku na stanowisku mikroklimatu. Mamy takie miejsce, w którym jest zawsze chłodniej i wilgotniej. Nie jest to miejsce z hamakami widoczne na trzecim zdjęciu. Stoją tu tymczasowo i zmienią stanowisko po obiedzie. Polana wykoszona, nakryty stół czeka na gotujący się obiad, a raczej my na niego :). Dobrze sobie radzą podlewane pomidory koktajlowe. Pięknie wyglądają kwiaty podświetlone promieniami zachodzącego słońca.

Nareszcie pojawiły się grzyby, borowiki siatkowe. Jednak lipiec i początek sierpnia to nie jest dobry czas na zbieranie grzybów, bo są przeważnie w większości robaczywe. Muchówki w tym okresie są bardzo aktywne i składają miliony jaj. W mojej miejscowości najlepszy moment na grzybobranie zaczyna się na przełomie sierpnia i września (grzyby są mniej uszkodzone przez robaki i ślimaki).

Pomimo upałów często przebywamy na działce. Zawsze mamy jakieś zajęcie: grzyby, ogród, koszenie, pielęgnacja lasu, gotowanie, wianek z ziół czy wykonanie ostatnio popularnych kadzidełek też z ziół. Właśnie widoczne kadzidełka suszą się w zacienionym i przewiewnym miejscu.

Stały rytuał, to kawa z ciastem w cieniu z dobrą lekturą papierową lub elektroniczną. Oprócz kawy zestaw naturalnych różnych herbatek owocowo ziołowych z dodatkiem np. świeżych igieł sosny.
Zapach lasu, ziół, śpiew ptaków, czasami za ogrodzeniem pojawi się bażant, sarenka itp. Ostatnio na działkę zawitał młody zajączek i dudek.
Nie zdążyłem wyjąć aparatu, dlatego wierzcie lub nie, że tak było. Za to zdążyłem wywrócić się na rowerze, aż mi wszystkie grzyby wypadły z koszyka. I na to zdarzenie mam sztywny dowód, wszystko się nagrało.
Można tą wywrotkę zobaczyć pod tym linkiem - Wywrotka, aż mi grzyby wypadły