Pokazywanie post贸w oznaczonych etykiet膮 szkodliwe. Poka偶 wszystkie posty
Pokazywanie post贸w oznaczonych etykiet膮 szkodliwe. Poka偶 wszystkie posty

poniedzia艂ek, 24 stycznia 2022

Toksyczne minera艂y

Minera艂y te by艂y stosowane do produkcji r贸偶nych przedmiot贸w. Jednak ze wzgl臋du na du偶膮 szkodliwo艣膰 dla organizmu, cz臋艣膰 z nich zosta艂a wycofana z przemys艂u.

Arsenopiryt
Arsenopiryt - minera艂 z gromady siarkosoli, g艂贸wnym sk艂adnikiem jest siarczek 偶elazowo-arsenowy. Minera艂 jest do艣膰 cz臋sto spotykanym minera艂em niebezpiecznym dla zdrowia i 艣rodowiska ze wzgl臋du na arsen. Sporadycznie mo偶e zawiera膰 艣ladowe ilo艣ci z艂ota lub kobaltu. Jest kruchy i nieprzezroczysty, uderzany metalowym przedmiotem lub twardymi od艂amkami ska艂 w minera艂 m艂otkiem powoduje powstawanie iskier, o czosnkowym zapachu arszeniku. JJ Harrison (https://www.jjharrison.com.au/), CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Aurypigment
Aurypigment jest minera艂em siarczkowym, jednak bardzo rzadkim o pi臋knej pomara艅czowo-偶贸艂tej barwie. Jest bardzo rzadkim minera艂em, kt贸ry powstaje w wyniku proces贸w hydrotermalnych niskich temperatur, cz臋艣ciej jako produkt wyziew贸w magmy wulkanicznej. Wyst臋puje w hydrotermalnych otworach wentylacyjnych i gor膮cych 藕r贸d艂ach. Jest silnie toksyczny i mo偶e doprowadzi膰 do zatrucia arszenikiem. Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

antymonit
Antymonit - to toksyczny minera艂 siarczku antymonu, tworzy ponad 100 r贸偶nych form kryszta艂贸w. Niegdy艣 by艂 tak偶e u偶ywany nawet do wyrobu sztu膰c贸w. Korzystanie z nich powoddowa艂o zatrucie antymonem.
Stosowany do produkcji r贸偶nych stop贸w, farb, w przemy艣le gumowym, przemy艣le szklarskim, tekstylnym, szklarskim, ceramicznym, w medycynie, u偶ywany jest do wyrobu kosmetyk贸w przyciemniaj膮cych brwi i rz臋sy.
Minera艂 cenny dla kolekcjoner贸w.
Fotografia antymonit Ivar Leidus, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Chalkantyt
Chalkantyt - pi臋ciowodny siarczan miedzi wyst臋puje naturalnie jako minera艂 chalkantyt, tworzy kryszta艂y o pi臋knym niebieskim kolorze, jest kruchy i przezroczysty. Bezwodny siarczan miedzi jest bia艂y, rozpuszczalny w wodzie. Zawarta w nim mied藕 jest silnie toksyczna. Stosuje si臋 go m.in jako fungicyd do konserwacji drewna. Chalkantyt powstaje naturalnie w kopalniach miedzi, mo偶na go r贸wnie偶 wyhodowa膰.
Fotografia Ra'ike (see also: de:Benutzer:Ra'ike), CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons.

cynober
Cynober, cynabaryt – jest to rzadki minera艂 z gromady siarczk贸w sk艂adaj膮cy si臋 z siarczku rt臋ci i jest najcz臋艣ciej eksploatowan膮 rud膮 rt臋ci. Po utenieniu cynober wytwarza jej du偶e ilo艣ci rt臋ci metylowej oraz dimetylowej, kt贸re s膮 bardzo toksyczne i powoduj膮 nieodwracalne szkody dla uk艂adu nerwowego. Niewielkie ilo艣ci mog膮 byc 艣miertelne. Z cynobru wyrabiano pigment o odcieniu czerwonym wpadaj膮cym w pomara艅czowy, s艂u偶y do produkcji farb. Ma du偶e znaczenie kolekcjonerskie, czasami wykorzystywany jest do wyrobu bi偶uterii oraz do techniki pomiarowej. No machine-readable author provided. Alberto Salguero assumed (based on copyright claims)., CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

galena
Galena jest rud膮 o艂owiu i rakotw贸rczy, ale musia艂by si臋 zbiera膰 w organizmie przez kilkana艣cie lat, 偶eby 藕le wp艂yn膮膰 na zdrowie oraz powoduje ci臋偶kie wady u potomstwa. O艂贸w jest elastyczny, ale zawarto艣膰 siarki w galenie powoduje, 偶e minera艂 staje si臋 kruchy. Galena ma du偶e znaczenie kolekcjonerskie.
Fotografia Ivar Leidus, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Hutchinsonit
Hutchinsonit jest minera艂em siarczkowym, kt贸ry zawiera arsen, o艂贸w oraz tal. Wyst臋puje rzadko, jest 艣miertelnie truj膮cy ze wzgl臋du na w/w substancje. Tal przyczynia si臋 do wypadania w艂os贸w, ci臋偶kich schorze艅, a nawet 艣mierci.

Ribeckit
Ribeckit to minera艂 z gromady krzemian贸w, zaliczany do grupy amfiboli. Nale偶y do grupy minera艂贸w rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niekt贸rych rejonach Ziemi. Odmiana w艂贸knista nazywana jest krokidolitem lub azbestem krokidolitowym, o mocnych, ognioodpornych w艂a艣ciwo艣ciach by艂 wykorzystywany do produkcji azbestu.

Torbernit
Torbernit minera艂 z gromady fosforan贸w jest bardzo niebezpieczny. Jest pi臋knej barwy intensywno trawiasto lub szmaragdowozielon膮, jest kruchy. Sk艂ada si臋 z uwodnionej, zielonej miedzi, fosforanu i uranu. Cz臋sto wyst臋puje w granitach zawieraj膮cych uran, jest promieniotw贸rczy (przechowywa膰 w o艂owianym pojemniku). W naturalny spos贸b uwalnia radon i mo偶e powodowa膰 raka p艂uc. Stanowi wa偶n膮 rud臋 uranu, ma znaczenie naukowe i kolekcjonerskie. Foto
Didier Descouens, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons